پایگاه مذهبی دارالصادقیون

دین اسلام بی تردید ازدواج دائمی را داوری شفابخش مشکلات جنسی و تأمین کننده آرامش روانی افراد بر می شمارد، اما اگر شرایط و زمینه آن فراهم نباشد، چه باید کرد؟! اسلام در اینجا راهکار «ازدواج موقت» رامطرح نموده است. از آموزه های دینی و روایات می توان دریافت که هدف از قرار دادن ازدواج موقت، جلوگیری از فحشا و وقوع انحرافات جنسی بوده است.

امیر مؤمنان (علیه السلام) می فرماید:

اگر ازدواج موقت تحریم نمی شد، هیچ کسی جز فرد بدبخت زنا نمی کرد.(۱)

اگر بچه دار بشوید؟ اگر هم شدیم شاید بیشتر پابندش کند

خانه‌شان یک واحد آپارتمان ۲۵ متری در یک محله متوسط شهر است که بابتش ۵ میلیون پول پیش و ۵۰۰ اجاره می‌دهند. وسایلشان را هم از خانه مجردی همسرش آورده‌اند. راستش را بخواهید محمود همسرش نیست، اما به همه یکدیگر را این‌طور معرفی می‌کنند. سهیلای ۲۵ ساله ۶ سال است که از شهر خود برای تحصیل بیرون آمده و هنوز مشغول به تحصیل است. او مثل دیگر خانم‌های شاغل، در خرج خانه سهیم است، معلم سرخانه می‌شود، جزوه کنکور می‌نویسد، پایان‌نامه می‌نویسد و از این قبیل کارها.

تحقیقات نشان داده است که واکنش کودکان و نوجوانان به طلاق والدین شان از نظر کیفی متناسب با سن آن هاست و با یک دیگر در هر سنی فرق می کند. به نظر می آید این تفاوت ناشی از بلوغ فکری کودکان است که در آن کودکان بزرگ تر و نوجوانان بهتر می توانند دلایل اصلی جدایی را نسبت به کودکان کوچک تر بفهمند. کودکان کوچک تر وابسته ترند و به کمک های والدین شان نیاز بیش تری دارند. بعضی از تحقیقات نشان داده است که محدودیت درک کودکان کوچک تر از طلاق باعث می شود تا آن ها در برابر طلاق والدین یا اغتشاشات خانوادگی آسیب پذیری بیش تری از خودشان نشان دهند. منظور از محدودیت فکری کودکان کوچک تر این است که آن ها قادر نیستند مفهوم طلاق را بفهمند، از این رو نمی توانند برای تغییرات ناشی از جدایی آماده شوند و در نتیجه بدون آمادگی با آن رو به رو می شوند. به علاوه، دلیل دیگری که ارائه شده است این است که چون کودکان کوچک تر توانایی محدودی در ارزیابی واقع بینانه از وضعیت پیش آمده دارند به همین دلیل در علت یابی طلاق ممکن است نه تنها خود را مقصر بدانند بلکه از تنها ماندن به شدت بترسند.

با طلاق والدین از یک دیگر رابطه ی برادران و خواهران نیز ممکن است دستخوش تغییر شود. در حالی که بعضی از آن ها به یک دیگر نزدیک می شوند، سایرین ممکن است با جر و بحث های زیاد از یک دیگر فاصله ی عاطفی بگیرند. پیش بینی این که کودکان خانواده های طلاق چگونه به شرایط گوناگون طلاق پاسخ می دهند، کاری دشوار به شمار می رود.

فشارهای عاطفی که والدین به دنبال طلاق متحمل می شوند ممکن است به طور موقت باعث کاهش توجه آن ها به فرزندان شان شود، در نتیجه، بعضی از کودکان برای کسب حمایت و تغذیه ی روانی خود به سوی یک دیگر کشیده می شوند. از آن جایی که کودکان درباره ی طلاق احساسات مشابهی دارند، به خوبی قادرند تا عواطف و نگرانی های یک دیگر را بفهمند و برای یک دیگر احساس امنیت به وجود آورند. سایر کودکان، ممکن است بر عکس دچار تضادهای بیش تری با یک دیگر شوند. این کودکان ممکن است نسبت به تغییراتی که در خانواده رخ داده است، دچار سردرگمی و خشم شوند و احساسات منفی خود را به سایر کودکان خانواده انتقال دهند. درپاره ای از این نوع خانواده ها بعضی از خواهرها و برادرها برای جلب توجه والدین به رقابت های شدیدی دست می زنند که برخوردهای بیش تری به همراه می آورد. والدین این گونه خانواده ها می توانند با حرف زدن، گوش دادن و صرف زمان بیش تر برای کودکان شان به طور انفرادی با هر یک از آن ها رابطه برقرار کنند تا بتوانند بر چشم و هم چشمی میان فرزندان شان غلبه کنند.

در بسیاری از موارد مشاهده شده است که اغلب زن ها و شوهرهایی که از هم دیگر جدا می شوند ممکن است رابطه ی بهتری با همسر سابق خود، در مقایسه با زمانی که با یک دیگر زن و شوهر بوده اند، داشته باشند. این رابطه ی دوستانه زمانی که از زندگی مشترک گذشته بچه ای بر جا مانده باشد، برای کودکان بسیار سودمندتر خواهد بود. از این رو این والدین برای این که سرپرستی خوب به شمار آیند نیاز دارند تا مسئولیت های سرپرستی از فرزندان خود را با والد دیگر کودک که در جای دیگری زندگی می کند، تقسیم کنند.

این نوع سرپرستی باعث می شود تا آن ها به عنوان والدینی مؤثر در زندگی فرزندان شان نقش بازی کنند و بتوانند از تحمیل آشفتگی هایی که در دوران زندگی مشترک گذشته بر فرزندان شان روا داشته اند، پرهیز کنند.

فواید رابطه ی دوستانه ی والدین پس از طلاق برای کودکان

از شایع ترین اختلالات بالینی پس از طلاق در کودکان، افسردگی و اضطراب است که والدین با توجه به علایمی که در زیر آمده است می توانند از وجود این اختلالات در فرزندان خود مطلع شوند و به طور جدی در پی یافتن متخصصان روان شناس و روان پزشک باشند:

تغییرات عاطفی

– کاهش اعتماد به نفس: احساس بی ارزشی کند و حرف هایی درباره ی بی اهمیتی و احمق بودن خود بیان کند.

– غمگینی شدید یا تغییر شدید خلق: کناره گیری طولانی مدت از مردم و تغییر خلق، بی علاقگی به کارهایی که قبلاً دوست داشته است.

– ترس های غیرمنطقی و امتناع: ترس یا اجتناب از انسان ها، موقعیت ها یا چیزهای بی خطر، گریه ی شدید و اضطراب جدایی وقتی که از اعضای خانواده یا دوستان جدا می شود.

– خشم نامتناسب: ناکامی بیش از حد، رفتارهای پرخاشگرانه ی مکرر، دعوا با خواهر، برادر یا همکلاسی ها و فریاد کشیدن سر والدین.

تغییرات رفتاری

اهمیت ندادن به نظافت شخصی: بی توجهی به مرتب بودن سر و وضع ظاهری، بی نظمی و عدم نظافت اتاق خود.

مشکلات خواب: تمایل نداشتن برای رفتن به رختخواب، دشواری در به خواب رفتن، بیدار شدن در نصف شب، کابوس، بازگشت شب ادراری، امتناع از بیدار شدن و رفتن به مدرسه.

تمرکز ضعیف: فراموشی مزمن، فراموشی در انجام دادن تکالیف مدرسه یا کاهش معدل برای یک مدت طولانی.

سوء مصرف الکل یا مواد مخدر: استفاده از سیگار و قلیان، دارو، مواد خواب آور، مواد مخدر یا الکل.

بی قیدی جنسی: تجربه ی رفتارهای جنسی که در نهایت سلامت جسمانی و عاطفی کودک را تهدید کند.

آسیب به خود: تحمیل درد و جراحت به بدن خود برای رهایی از رنج های روانی، اقدام به کارهای خطرناک که می تواند منجر به آسیب رساندن به خود شود.

خودکشی: حرف زدن در مورد کشتن خود، کشیدن نقشه برای پایان دادن به زندگی، در این صورت بلافاصله با سازمان هایی که در جهت پیشگیری از خودکشی اقدام می کنند یا سازمان های مربوط به بهداشت روانی تماس بگیرید.

منبع مقاله: خدابخشی، رامین؛ (۱۳۸۸)، سرپرستی پس از جدایی (تلاشی آگاهانه برای جبران خطاهای خودآگاه و ناخودآگاه)، تهران: نشر قطره، چاپ اول

طلاق چیست و چه پیامدهایی به دنبال دارد؟

طلاق پدیده ی دردناکی برای زوج ها و ضربه ی روانی بزرگی برای فرزندان به شمار می رود. کودکان به دنبال طلاق والدین، دچار شوک بزرگی می شوند و به تنهایی قادر به کنار آمدن با شرایط نیستند و به کمک والدین، خویشاوندان و درمانگران احتیاج دارند.

ازدواج مجدد می تواند متضمن شرایط گوناگونی باشد. بعضی از زن و شوهرهایی که دوباره ازدواج کرده اند در اوایل بیست سالگی هستند، و هیچ کدام کودکی را به رابطه ی زناشویی جدید نمی آورند. افرادی که در سنین اواخر بیست سالگی یا اواخر سی سالگی و یا اوایل چهل سالگی مجدداً ازدواج می کنند هر یک ممکن است یک فرزند یا بیشتر از ازدواج یا ازدواجهای قبلی داشته باشند که در همان مسکن با شریک جدید زناشویی آنها زندگی می کند.

طلاق چیست؟

طلاق یکی از بحران های بزرگسالی است. زن ها و مردها اغلب با سرعتی متفاوت، رشد و تغییر می کنند. طرفین بر اثر این تغییر، متوجه می شوند که دیگر همانی نیستند که هنگام ازدواج بوده اند. حقیقت این است که هر دو تغییر کرده اند و مسیر تکامل را در جهات مختلف پیموده اند. در چنین وضعیتی، معمولاً یکی از طرفین، دیگری را به دلیل از بین رفتن عواطف بینشان سرزنش می کند تا از بررسی نقش خود در مشکلات شانه خالی کند. گاهی تباهی زندگی زناشویی (طلاق)، با مشخصه های دوران میانسالی ارتباط دارد. مشخصه هایی مانند: نیاز به تغییر، فرسودگی و خستگی ناشی از عملکرد مسئولانه و ترس از رویارویی با خویشتن.