پایگاه مذهبی دارالصادقیون

همواره این سوال مورد توجه است که سوال و جوابی که در قبر مطرح می شود به چه صورتی است؟ و چه عوامل ی سبب می شوند عذاب از قبر برداشته شود و چه اموری که موجب تخفیف فشار قبر می شوند؟

در روایت آمده قبر هر روز فریاد می زند:  " أنا بیت الغربة أنا بیت الوحشة، أنا بیت الدودة " قبر می گوید من خانه وحشت هستم. قبر برای همه وحشتناک نیست بلکه برای خیلی ها مأنوس ترین جاست. مثلا یک استراحتگاه است البته برای کسی که اعمالش را انجام داده.

در قبر که همان عالم برزخ است حوادثی رخ می دهد که این حوادث در واقع نتیجه و اثر اعمال انسان است. به تعبیر دقیق تر ما می توانیم با کارهایی که انجام می دهیم قبر را نورانی بکنیم ، فشار را برداریم و وحشتی نداشته باشیم.

در روایات داریم که میت را ناگهانی وارد قبر نکنید بلکه نزدیک قبر روی زمین بگذارید تا یک حالت انسی نسبت به آن مکان برایش ایجاد شود. یکی از چیزهایی که باعث این استیناس و از بین رفتن وحشت قبر می شود نماز وحشتی یا نماز لیلة الدفن است که این نماز به دو صورت خوانده می شود. یک صورتش، نماز دو رکعت است که در شبی که مرده دفن شده از سر شب تا آخر شب می توان خواند. و کیفیت آن به این ترتیب است که در یک صورتش در رکعت اول بعد از حمد دوبار سوره «توحید » خوانده می شود و در رکعت دوم هم بعد از حمد ده بار «سوره الهکم التکاثر» بعد از سلام این ذکر خوانده می شود «اللهم صلّ علی محمد و آبعث ثواب ها إلی قبر ذلک المیّت فلان بن فلان. اسم میت را  می برند که خدایا ثواب این نماز را برسان به قبر امرده ای که امشب دفن شده. »

صورت دوم که مشهورتر هم هست دو رکعت است. در رکعت اول بعد از حمد آیة الکرسی خوانده می شود و در رکعت دوم بعد از حمد ده بار سوره إنا انزلناه بعد از سلام هم باید گفت « اللهم صلّ علی محمد و آبعث ثواب ها إلی قبر ذلک المیّت فلان بن فلان. » این نماز بسیار موثر است هم برای نمازگذار ثواب زیادی دارد هم برای مرده که باعث می شود وحشت و اضطرابی که بر میت وارد می شود در شب اول قبر ا برداشته بشود و از حالت تنگنا و سختی بیرون بیاید. البته برای از بین رفتن وحشت قبر در روایت چیزهای دیگری هم معرفی شده از جمله اگر انسان رکوع نماز را کامل انجام بدهد. وحشتی در قبر او را فرا نمی گیرد و فشار قبر نخواهد داشت.

در روایات به چیزهایی که باعث می شود انسان در قبر نور و صفا و روشنایی داشته و ظلمت و تاریکی و فشار نداشته باشد اشاره شده . یکی از آن موارد ذکر صلوات بر حضرت محمّد (صلی الله علیه واله وسلم) و آل ایشان است و یکی از کاربردهایش در قبراست.

ذکر شریف " لا إله إلا ... الملک الحق المبین " را اگر در هر روز صد بارخوانده شود یکی از آثارش این است که وحشت قبر از انسان برداشته می شود و باعث توانگری و وسعت رزق می شود، درهای بهشت و درهای خیر به سوی او باز می شود
 
پیامبر(صلی الله علیه واله وسلم) فرمود: بر من زیاد صلوات بفرستید " فإنّ الصلاة علیّ نور فی القبر و نور علی الصراط و نور فی الجنة " صلوات بر من فرستادن نوری است در قبر و نوری است بر صراط و نوری است در بهشت. البته معنای نور حیات و هستی است و جایی که نور هست، فشار نیست پس فشار قبر و عذاب ، گرسنگی و تشنگی نیست.

در روایت دیگری از امام صادق (علیه السلام) نقل شده که فرمود کسی که سوره مبارکه نور را در نماز واجب یا نماز نافله بخواند خداوند او را از فشار قبر حفظ می کند و از فشار قبر در پناه خدا خواهد بود.آیات دیگری هم هست که خواندنش این خاصیت را دارد که شخص فشار قبر نداشته باشد.

در مورد نماز مخصوصاً نماز شب روایات فراوانی داریم که باعث روشنایی قبر انسان و برداشته شدن عذاب قبر است. خداوند به حضرت موسی (علیه السلام) وحی کرد که " قم فی ظلمة اللیل " در تاریکی شب بلند شو تا قبر تو را باغی از باغ های بهشت قرار بدهم.

امام باقر (علیه السلام) می فرماید: اگر کسی رکوعش را تمام بکند یعنی نمازش را خوب به جا بیاورد وحشت قبر براو وارد نمی شود.

امام رضا (علیه السلام) در روایتی بسیار عالی فرمودند: " علیکم بصلاة اللیل " به نماز شب عنایت زیادی داشته باشید و بر شما باد اقامه نماز شب ، سپس فرمود هیچ بنده ای نیست که آخر شب بلند می شود و هشت رکعت نماز نافله شب و دو رکعت نماز شفع و یک رکعت نماز وتر می خواند و در قنوت نماز وتر هفتاد مرتبه استغفار می کند مگر اینکه خداوند او را از عذاب قبر حفظ کرده و در پناه خودش قرار می دهد. پس اولین خاصیت نماز شب این است که انسان از عذاب قبر در پناه خدا خواهد بود. و من عذاب النار و از عذاب جهنم هم نجات پیدا خواهد کرد و در پناه خواهد بود و مدّ له فی عمره ،  عمرش طولانی می شود و وسّع علیه فی معیشته ، و روزیش هم فراوان می شود.

 پس نماز شب خواندن چهار خاصیت مهم دارد:
1 - عذاب قبر را بر می دارد.
 2- عذاب جهنم را بر می دارد.
 3-  عمر را طولانی می کند.
 4-  روزی را وسعت می بخشد.

ذکر شریف " لا إله إلا ... الملک الحق المبین " را اگر در هر روز صد بارخوانده شود یکی از آثارش این است  که وحشت قبر از انسان برداشته می شود و باعث توانگری و وسعت رزق می شود، درهای بهشت و درهای خیر به سوی او باز می شود.

خواندن سوره مبارکه یس یکی دیگر از عوامل تخفیف فشار قبر است. یکی از آثار تلاوت سوره یس این است که اگر انسان مخصوصاً قبل از خوابیدن این سوره را بخواند باعث می شود که وحشت قبر از انسان دفع بشود.

خواندن نماز لیلة الرغائب که از اعمال ماه رجب است باعث برداشتن وحشت قبر و تنگنای قبر می شود. دوازده روز روزه گرفتن در ماه مبارک شعبان هم یکی از آثارش این است که فشار قبر، وحشت قبر برداشته می شود. 
 
خلاصه سخن
عوامل متعددی سبب فشار قبر می شوند که برای رفع آنها در آیات و روایات توصیه هایی شده که عمل به آنها سبب تخفیف فشار قبر می شود.
 
منبع:tebyan.net