پایگاه مذهبی دارالصادقیون

بیش از همه قرآن کریم به سحرخیزی سفارش کرده و از برتری وقت سحر یاد نموده و آن را فضیلتی آسمانی برشمرده است. در برخی روایات آمده است که جبرئیل به حضرت محمد(ص) فرمود: «ای محمد(ص)، هر گونه می خواهی زندگی کن ولی بدان که از این دنیا رخت برمی بندی، هر گونه می خواهی دوست بدار ولی بدان پایان آن جدایی است، هر گونه می خواهی عمل کن ولی بدان برای کردارهایت جزایی است؛ اما بدان که شرف و بی نیازی مرد در سحرخیزی است.»
در بسیاری از روایات اسلامی، ائمه اطهار(ع) به سحرخیزی توصیه کرده اند. در عیون اخبار الرضا به نقل از امیرمؤمنان علیه السلام آمده است: صبح زود در پی روزی رفتن، روزی را افزون می کند.(1)

فاصله زمانى بین فجر صادق (هنگام اذان صبح ) تا طلوع آفتاب را بین الطلوعین مى گویند. در روایات اهل بیت علیهم السلام ، خواب بین الطلوعین بسیار مکروه شمرده شده و در مقابل ، بیدار ماندن در این زمان ، مورد تأکید فراوان قرار گرفته است . 
درباره امام رضا (علیه السلام ) نیز این گونه به ما رسیده که حضرت ، پس از نماز صبح تا طلوع خورشید، تعقیبات مى خواند و به حمد و تسبیح خدا و گفتن الله اکبر و لا اله الا الله و صلوات بر پیامبر و خاندان او مى پرداخت.(2)
امام رضا(ع) در روایتی دیگر می فرمایند که رزق خاصی برای بندگان تقسیم می شود که زمان آن بین طلوعین است. یعنی بین طلوع فجر و طلوع خورشید و خواب در این ساعات مکروه است. زیرا انسان را از دریافت این رزق خاص محروم می کند. 
امام رضا علیه السلام همچنین در جایی دیگر می فرمایند : الملائکه تقسم ارزاق بنی آدم ما بین طلوع الفجر الی طلوع الشمس فمن نام فیما بینها نام عن رزقه، یعنی: مابین طلوع سپیده صبح تا طلوع خورشید ملائکه الهی ارزاق انسان ها را سهمیه بندی می نمایند. هر کس در آن زمان بخوابد، غاقل و محروم خواهد شد.(3)
دانش پزشکی امروز به اثبات رسانده است که اگر شخصی حدود ساعت 10 شب بخوابد و ساعت 5 صبح از خواب بیدار شود (یعنی حدود 7 ساعت خواب)در ساعت 1 بامداد ، در بدن او برخی مواد شیمیائی شبه مورفین که به عنوان گروه اندروفین ها و انکفالین ها نامگذاری شده اند، ترشح می شوند که این مواد اثر مستقیم بر روی قسمت های مختلف بدن از جمله عضلات اسکلتی دارند و منجر به راحتی عضلانی در روز بعد برای فرد می شوند.
از این رو یکی از سفارشات امام رضا (ع) سحرخیزی و شب زنده داری است . بیدار ماندن در این زمان، علاوه بر فواید طبی بر جسم انسان، تاثیرات زیادی بر رشد روحی و معنوی انسان دارد.
امام رضا علیه‌السلام در این زمینه می فرمایند: خودت را عادت بده که ساعتی از شب را برخیزی و در باره آثار این کار می فرمایند: « نماز شب خواندن را بر خود لازم بدانید زیرا هر بنده مؤمنی که هشت رکعت نماز شب و دو رکعت نماز شفع و یک رکعت نماز وتر بخواند و در قنوت وتر 70 مرتبه استغفار کند، خداوند او را از عذاب قبر و از عذاب آتش نجات می‌دهد و عمرش را در دنیا طولانی می کند و در زندگی اقتصادی خداوند به او وسعت و گشایش می دهد و در هر خانه‌ای که در آن نماز شب خوانده شود، آن خانه برای مردم آسمان روشنایی می‌دهد همان طوریکه ستارگان آسمان برای مردم روی زمین روشنایی می‌بخشند».
امام رضا علیه السلام همچنین فرمود: «حَسِّنُوا نَوافِلَکُمْ وَ اعْلَمُوا أَنَّها هَدِیَّةٌ إِلَی اللهِ عَزَّوَجَلَّ»؛ نمازهای نافله را زیبا ادا کنید و آگاه باشید که آنها هدیه‌ای به پیشگاه خدای بزرگ است.(4)
پانوشتها:

1. عیون اخبار الرضا ، ج2، ص38
2. بحارالانوار ، ج 49، ص 92
3. وسائل الشیعه ج 6 ص 49
4. بحارالانوار، ج 87، صفحه 22