پایگاه مذهبی دارالصادقیون

الا تسمعون الی جواب اهل النار حین سئلوا: و ما سلککم فی سقر؟قالوا: لم نک من المصلین(1)

.آیا به پاسخ اهل دوزخ گوش فرا نمی دهید که وقتی از آنها سؤال می شود چه چیز شما را گرفتار دوزخ ساخت؟ گویند: ما از نمازگزاران نبودیم. نماز، یاد خدا و بالاترین ذکراوست. نشانه ی ایمان، سیمای مکتب و ستون دین است. از این رو ترک نماز از روی عمد از گناهان کبیره شمرده شده است و در بعضی روایات از تارک نماز به عنوان «کافر» تعبیرشده و مراد کسی است که از روی انکار نماز نخواند.

توجه به این نکته لازم است که منشأ این تنبلی ها و سهل انگاری ها، آلودگی انسان به گناهان و معاصی است وگرنه قلبی که معتقد به حضرت حق بوده و آلوده ی به معصیت نباشد، هرگز نماز را ترک نمی کند، زیرا می داند که ترک نماز یعنی قطع رابطه با خدا.

بعضی از تارکین نماز در پاسخ به این سؤال که چرا نماز نمی خوانید؟ می گویند: «خدا ارحم الراحمین است و می بخشد؟!»، پر واضح است که این قبیل جوابها، یک مغالطه ی شیطانی بیش نیست. بلکه ایشان خود را بی نیاز از بندگی آن غنی بالذات می دانند، ایشان متکبرانند و غافلان و نماز برای متکبران دشوار است «و از خدا به وسیله صبر و نماز یاری جویید که نماز امری بسیار بزرگ و دشوار است مگر برای خاشعین»(2).

ترک نماز در عرض مشرک بوده و با او برابر است: «نماز بپادارید و از شرک آورندگان نباشید»(3).

و رسول خدا(ص) می فرماید: «کسی که نمازش را (عمداً) ترک کرده و امید به ثواب آن نداشته باشد و از عقاب آن نیز نترسد، من هم باکی ندارم از این که بگویم او یهودی یا نصرانی و یا مجوسی از دنیا می رود»(4).

تارک نماز اگر می خواهد وضع وخیم و تهی دستی خود را در روز رستاخیز مجسم کند، به این آیه توجه کند که وقتی دوزخیان مورد پرسش قرار می گیرند که: «چه چیز شما را در دوزخ انداخت؟ گویند: از نماز گزاران نبودیم و اطعام مسکین نکردیم و با اهل باطل نشستیم و روز قیامت را تکذیب کردیم»(5).

و اما تارکین نماز را می توان به چهار دسته تقسیم کرد:

1. ترک نماز از روی انکار: یعنی نماز را که یکی از ضروریات دین است، واجب ندانسته و خود را موظف و مکلف به انجام آن نمی داند، چنین شخصی کافر است.

2. ترک نماز از روی سهل انگاری و بی اعتنایی: این قبیل افراد با ترک نماز، مرتکب گناه کبیره شده و فاسق می گردند.

3. ترک نماز در بعضی اوقات: این اشخاص در اثر ضعف ایمان و بی توجهی به آخرت، گاهی نماز خوانده و گاهی ترک می کنند و یا این که نماز را در وقتش بجا نمی آورند، اینان هرچند مانند دو قسم دیگر نیستند، لکن از روایات این گونه استفاده می شود که از ضایع کنندگان نمازند. چنانکه امیرالمؤمنین علی(ع) می فرماید: «هیچ عملی به پیشگاه خداوند محبوب تر از نماز نیست، پس چیزی از امور دنیا، شما را از خواندن نماز اول وقت باز ندارد، زیرا خداوند تعالی مذمّت نموده قومی را و فرموده: وای بر آن نمازگزارانی که از نمازشان غفلت کنند و در انجام آن در اول وقت مسامحه ورزند و عمداً تأخیر اندازند»(6).

4. ترک واجبی از واجبات نماز: یعنی نماز می خواند، اما نه آن نمازی که از او خواسته اند، بلکه نمازی که در لباس یا مکان غصبی خوانده شده و یا قرائت و اذکار واجبی را غلط می خواند. از ظاهر روایات چنین احتمال می رود که این قبیل افراد نیز از ضایع کنندگان نماز به شمار می روند. رسول خدا(ص) فرمود: «دزدترین دزدها کسی است که از نمازش بدزدد، گفته شد: یا رسول الله، چگونه از نمازش می دزدد؟ فرمود: رکوع و سجود آن را تمام انجام نمی دهد»(7).

طبق آنچه گفته شد، نماز نشانه ی ملیّت اسلام است، اگر کسی عمداً آن را ترک کند از دایره ی اسلام خارج شده و قطعاً به آتش دوزخ الهی گرفتار خواهد آمد.

...............................................

پى‏ نوشت :

1. نهج البلاغه، خطبه ی190 .
2. سوره ی بقره، آیه ی45 .
3. سوره ی زمر، آیه ی30 .
4. میزان الحکمه، جلد5، صفحه ی430 .
5. سوره ی مدثر، آیه ی40-46 .
6. وسائل الشیعه، جلد3، صفحه ی82 .
7. مستدرک الوسائل، جلد1، صفحه ی172 .
منبع:نشریه قدر ،شماره21