پایگاه مذهبی دارالصادقیون

چگونه برای برطرف ‌کردن رذایل اخلاقی برنامه‌ریزی روزانه‌ کنیم؟

پاسخ: عمل به برنامه زیر در این زمینه موثّر است:

1. اهمیّت به واجبات مخصوصاً نماز اوّل وقت با جماعت.

«و کسى که خدا و پیامبرش را اطاعت کند، (در روز رستاخیز) همنشین کسانى خواهد بود که خدا، نعمت خود را بر آنان تمام کرده از پیامبران و صدّیقان و شهدا و صالحان و آنها رفیق هاى خوبى هستند».[1]

این آیه در بیان مرتبه ی کامل از اهل ایمان و تقوى است کسانی ‌که در مقام اطاعت پروردگار و پیروى از حکم و فرمان پیامبر اسلام برآیند و در عقیده و خوى پسندیده استقامت داشته و شائبه تخلّف در آنان نباشد در اثر سعى و کوشش به مرتبه کامل از ایمان نائل شده و ملحق به پیامبران خواهند بود.[2]

«و هر کس اطاعت خدا و رسولش کند، به رستگارى (و پیروزى) عظیمى دست یافته است!»[3]

این جمله وعده‏اى است به کسانى که همه اعمال صالح را بجا آورند و از همه گناهان اجتناب کنند؛ چون فوز عظیم را مترتب بر طاعت خدا و رسول کرده است. مساله اطاعت خدا و رسول، کلام جامعى است که همه احکام سابق از واجبات و محرمات را شامل مى‏شود.[4]

2. اهمیّت به مستحبّات مخصوصاً انس با قرآن و نماز ‌شب و خدمت به خلق خدا.

در چه حالتی به انجام مستحبات بپردازیم؟ رسولُ اللّه صلى‏ الله ‏علیه و ‏آله و سلّم:

إنّ لِلقُلوبِ إقبالاً وإدبارا، فـإذا أقبَلَـت فتَنَـفَّلـوا، وإذا أدبَـرَت فعلَیـکُـم بالفَریضَةِ .

این جمله وعده‏اى است به کسانى که همه اعمال صالح را بجا آورند و از همه گناهان اجتناب کنند؛ چون فوز عظیم را مترتب بر طاعت خدا و رسول کرده است. مساله اطاعت خدا و رسول، کلام جامعى است که همه احکام سابق از واجبات و محرمات را شامل مى‏شود

پیامبر خدا صلى‏ الله ‏علیه و ‏آله و سلّم:

همانا دل‏ها را روى آوردن و رویگرداندنى است. پس هرگاه روى آوردند مستحبّات به جا آورید و هرگاه روى گرداندند به گزاردن واجبات اکتفا کنید.(الکافی: 3 / 454 / 16 منتخب میزان الحکمة: 570)

3. اجتناب از گناه مخصوصاً حقّ‌النّاس نظیر غیبت، تهمت، شایعه و نمّامی.

4. عذر‌خواهی از خداوند و توبه و مداومت بر ذکر یونسیه: «لااِلهَ اِلّا أَنت سُبحانِکَ اِنّی کُنتُ مِنَ الظّالِمین.»

 

پی نوشت:

[1]. نساء/69.

[2]. حسینى همدانى، سید محمدحسین؛ انوار درخشان، تحقیق محمد باقر بهبودی، تهران، انتشارات کتابفروشى لطفى، 1404ق، چ اول، ج4، ص110.

[3]. احزاب/71.

[4]. طباطبایی، سیدمحمدحسین؛ تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمد باقر موسوى همدانى، قم، انتشارات جامعه‏ى مدرسین حوز:ه علمیه، 1374ش، چ پنجم، ج16، ص523-524.