پایگاه مذهبی دارالصادقیون

اولیاء خدا، اعاظم و بزرگان خیلی بر مراقبه تأکید دارند، یکی از نشانه های مراقبه این است که انسان، شب به شب، به خودش تلقین کند که امشب، شب آخرم است.

اولیاء در مورد این که نفس خودتان را در آخر شب حساب‌رسی کنید، می‌گویند: وقتی شب شد، بدان دیگر فردا بلند نمی‌شوی و مُردی. این‌طور نباشد که فکر کنی فردا احتمالاً بلند می‌شوم، کما این که دیشب گفتم: فردا دیگر بلند نمی‌شوم  و بلند شدم. لذا این هم یک نسخه است که اولیاء دادند.

نگرش بزرگان با نگرش ما چقدر تفاوت دارد. اولیاء الهی می‌گویند: وقتی صبح بلند شدی، بگو: من در ذمه خدا هستم «اللَّهُمَّ إِنِّی أَصْبَحْتُ‏ فِی ذِمَّتِکَ‏»؛ یعنی چه؟ یعنی من دوباره زنده شدم. عمر من تمام است، امشب، شب آخرم است، ولی فردا خدا دوباره یک عمر دیگری داده است. این را تمرین کنیم.

نکته اینجاست که آخر ما امید داریم مثلاً هفتاد سال، هشتاد سال، نود سال، بیشتر و کمتر عمر می‌کنیم امّا اصلاً هرشب باید بگوییم: من دیگر امشب تمام شدم. خداحافظ دنیا! امروز که گذشت، تمام شد. حالا وقتی می‌خواهم بخوابم که اگر بخوابم؛ چون امکان دارد در راه هم برای من اتّفاقی بیفتد، امّا فرض می‌گیریم که روز هیچ اتفاقی نیفتاد و شب هم هیچ اتّفاقی نیفتاد و حالا می‌خواهم بخوابم، باید بگویم: دیگر تمام است و مُردم، می‌گویند: «إِنَّ النَّوْمَ‏ أَخُو الْمَوْت‏» .

ابوالعرفاء، آیت‌الله العظمی ادیب(اعلی اللّه مقامه الشّریف) می‌فرمودند: «النَّوم هُو المَوت و الیقظة حیاة جدیدة» خواب همان مرگ است و بیدار شدن، حیات جدید است! یعنی وقتی صبح بیدار می‌شوی، بدان خدا برایت یک حیات جدیدی نوشته است و دوباره زنده شدی. وقتی ما این دید را داشته باشیم که امشب من و تو تمامیم و رفتیم، لذا طلبکار نمی‌شویم، لذا خیلی هم مراقب می‌شویم. می‌گوییم: امروز را وقت دارم، حالا شب شد، می‌گوییم: امشب مردم، تمام است. فردا که حیات جدید دادند و دوباره بلند شدم، می‌گویم: خدایا! ممنونت هستم، دوباره زنده‌ام کردی.

در تشییع جنازه همین است. می‌گویند: وقتی تشییع جنازه رفتید، اوّلاً پشت جنازه گریه کنید. بعضی موقع‌ها دنبال جنازه‌ای که نمی‌شناسیم برویم. حالا که متأسّفانه تشییع جنازه در شهر نیست و خیلی کم شده و مستقیم از خود بیمارستان در آمبولانس می‌گذارند و می‌برند. می‌گویند: آقا! مردم معطّل هستند. در صورتی که اتّفاقاً گفتند: مردم را برای تشییع جنازه خبر کنید. امّا یک عدّه می‌گویند: مردم معطّل می‌شوند، کدام معطّلی؟! این همه برای دنیا دویدیم، کجا را گرفتیم؟! از بس گفتیم: وقت کم است، همین‌طور هم می‌شود و وقت هم کم می‌آید.
امام صادق (علیه السلام) فرمودند: پیشاپیش جنازه مسلمان مۆمن حرکت کن و جلوی جنازه کافر حرکت نکن، زیرا جلوی جنازه مسلمانان فرشتگانان اند که وی را شتابان به سوی بهشت می برند و پیشاپیش جنازه کافر فرشتگانی هستند که وی را به سوی آتش می برند
این حدیث قدسی، در کتاب احادیث القدسیه است که پروردگار عالم فرموده: «أنا فی ظنّ عبدی» من در ظنّ و گمان بنده‌ام هستم. یعنی هر طور که بنده‌ام به من ظنّ و گمان داشت، من هم با او، همان‌طور رفتار می‌کنم. هی می‌گوییم: وقت کم است، آقا تند صحبت کنیم، تند نماز بخوانیم، برویم به کارهایمان برسیم. اتّفاقاً تند تند هم می‌گذرد و ساعات بی‌برکت شده. بیست و چهار ساعت که همان بیست و چهار ساعت است، پس چرا می‌بینی اصلاً به سرعت می‌گذرد؟! ساعت که همان ساعت است، ثانیه که همان ثانیه است، دقیقه که همان دقیقه است، امّا از بس تلقین کردیم و گفتیم: زود، زود، همین هم شده است. باور کنید اثر منفی می‌گذارد. «أنا فی ظنّ عبدی»، پروردگار عالم می‌فرماید: بنده من این‌طور می‌خواهد، من هم تند تند می‌گذرانم. لذا وقت بی‌برکت می‌شود.

در  شهر تشییع جنازه راه بیاندازیم، اثر دارد. اگر یکی از اقوامتان در بیمارستان از دنیا رفت، اگر دیگران دوره‌تان کردند که آقا مردم اذیت می‌شوند، یک دفعه بهشت زهرا ببریم و ...، قبول نکنید. گفتند: دیر شده، ساعت ده، یازده است، بگو: فردا تشییع کنیم. اگر گفتند: آقا! گفتند مرده را زود خاک کنید؛ این را از بنده بشنوید که اولیاء خدا گفتند: بگذارید فردا، ولی بیاورید تشییع جنازه شود. می‌گویند پشت سر جنازه راه بروید. آرام آرام جنازه را ببرند. بلند بگو: لا اله الا الله. مردم بگویند: لا اله الا الله. یعنی تمام شد، هیچی دیگر نیست. انسان ببیند، بگوید: انگار من در این خوابیدم و من را دارند می‌برند. حالا اگر من را می‌بردند ... . لذا می‌گویند: وقتی از تشییع جنازه  برگشتی، مثل روز اوّل هستی که از مادر متولّد شدی. برای همین باید بگویی: خدا لطف کردی که من را دوباره برگرداندی.

 
آداب و سنن تشییع جنازه

امام باقر (علیه السلام) فرمود: هر کس جنازه ای را با گرفتن چهار سمت آن حمل کند خدا چهل گناه از وی را بیامرزد.( الکافی، ج3، ص 174)

امام صادق (علیه السلام) فرمودند: پیشاپیش جنازه مسلمان مۆمن حرکت کن و جلوی جنازه کافر حرکت نکن، زیرا جلوی جنازه مسلمانان فرشتگانان اند که وی را شتابان به سوی بهشت می برند و پیشاپیش جنازه کافر فرشتگانی هستند که وی را به سوی آتش می برند. (همان، ص 169)

و نیز می فرمایند: هر کس جنازه مومنی را تشییع کند تا به خاک سپرده شود، خدا هفتاد فرشته از مشایعت کنندگان را بر او می گمارد تا او را مشایعت کنند و هنگامی که او از قبرش برمی خیزد تا به جایگاه قیامتش برسد، همین فرشتگان برای وی استغفار می کنند.( همان، ص 173)
رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمودند: هیچ مومنی بر جنازه های نماز نگزارد مگر آن که خدا بهشت را برایش واجب می کند، جز آن که منافق یا بدرفتار با پدر و مادر باشد
پاداش شرکت در تشییع جنازه

امیرمومنان (علیه السلام) فرمودند: بهشت را برای شش نفر ضمانت می کنم ... (یکی از آنها ) مردی است که برای تشییع جنازه مسلمانی خارج شود و بمیرد، پس برایش بهشت است. (الفقیه، ج1، ص 140)

امام باقر (علیه السلام) فرمودند: هر کس جنازه مسلمانی را تشییع کند روز قیامت چهار شفاعت به وی عطا می شود و چیزی (از خدا برای مرده) نمی طلبد مگر اینکه فرشته می گوید: برای تو نیز همانند آن است.( الکافی، ج 3، ص 173)

 
پیامد خنده در تشییع جنازه

امیرمومنان(علیه السلام) فرمودند: هر کس بر جنازه ای بخندد خدای متعالی روز قیامت وی را در برابر همگان خوار کند و دعایش مستجاب نشود. (ارشاد القلوب، ص 175)

 
پاداش نماز بر میت

رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمودند: هیچ مومنی بر جنازه های نماز نگزارد مگر آن که خدا بهشت را برایش واجب می کند، جز آن که منافق یا بدرفتار با پدر و مادر باشد.( الخصال، ص 355)

امام صادق (علیه السلام) فرمودند: هر گاه مومنی بمیرد و چهل مومن بر جنازه اش حاضر شوند (و در نماز) بگویند: "اللهم انا لانعلم منه الا خیرا و انت اعلم به منا؛ خدایا ما از او جز خیر چیزی نمی دانیم و تو از ما به وی آگاه تری" خدا می فرماید من گواهی شما را بر او پذیرفتم و آنچه را که من از او می دانم و شما نمی دانید بخشیدم.( الفقیه، همان، ص 165)