پایگاه مذهبی دارالصادقیون

زن در نماز باید تمام بدن ، سر و موى خود را بپوشاند.

در بیشتر عبادات اگر انسان تنها باشد پوشش بدن شرط نیست، بلکه برخی عبادات مانند غسل هم بدون لباس انجام می شود، البته در عباداتی که پوشش در آنها لازم نیست، غیر از مواردی چون غسل، ادب اقتضاء می کند که عبادت کننده پوشش مناسبی داشته باشد.
فرآوری: آمنه اسفندیاری - بخش احکام اسلامی تبیان

سوال: آیا بدون لباس می شود عبادت کرد و نماز خواند؟
با توجه به فروعاتی که در این مسئله وجود دارد، پاسخ در چند بخش ارائه می شود.

1. پوشش در معمول عبادات
در بیشتر عبادات اگر انسان تنها باشد پوشش بدن شرط نیست، بلکه برخی عبادات مانند غسل بدون لباس انجام می شود، البته در عباداتی که پوشش در آنها لازم نیست، غیر از مواردی چون غسل، ادب اقتضاء می کند که عبادت کننده پوشش مناسبی داشته باشد.

2. پوشش در نماز
در برخی عبادات مانند نماز و طواف باید به صورت لزومی حداقل لباس را بر تن داشت.

الف. پوشش برای مرد
مرد در نماز باید عورتین خود را (حتى اگر کسى او را نمی بیند) بپوشاند. بهتر است از ناف تا زانوها پوشانده شود.

ب. پوشش برای زن
زن در نماز باید تمام بدن (حتى سر و موى) خویش را بپوشاند. پوشانیدن صورت به مقدارى که در وضو شسته مى شود و دست ها تا مچ و پاها نیز تا مچ پا لازم نیست. (امام خمینى، توضیح المسائل، محقق، مصحح، قلى پور گیلانى ، مسلم، ص 177، م 771)

ناگفته نماند که این موارد حداقل هایی است که رعایت آن در نماز لازم است، امّا نظر به این که یک بنده در حال عبادت بویژه در نماز، در حضور خداوند است؛ لذا در حد امکان باید با پوشش مناسب تر رعایت ادب را بنماید.

پوششی که در بالا گفته شد، در حالت عادی و اختیار است، امّا در حالت اضطرار، شرایط متفاوت می شود خصوصاً در نماز که در هیچ حالتی از مکلف ساقط نمی شود.

سوال: آیا نشستن بعد از دو سجده، در رکعت اول و سوم در نمازهای چهار رکعتی واجب است؟
فقهای شیعه در این باره می گویند: در رکعت اول و رکعت سوم نمازهای چهار رکعتی که تشهد ندارد، اگر بعد از سجده دوم بدون آن که مقدارى بنشیند براى رکعت بعد برخیزد نمازش صحیح است ولى بنا بر احتیاط واجب (امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، گردآورنده: بنی هاشمی خمینی، سید محمدحسین، ج 1، ص 584، م 1075) باید بعد از سجد دوم قدرى بى حرکت بنشیند و بعد برخیزد. و این عمل را جلسه استراحت مى گویند.

(آیات عظام خوئى (ره)، زنجانى (دام ظله)، تبریزى (ره)، بهجت (ره)، فاضل لنکرانی (ره)، مکارم شیرازی (دام ظله): (احتیاط مستحب)؛ آیة الله اراکى (ره): (باید بعد از سجد دوّم قدرى بى حرکت بنشیند و بعد برخیزد)

سوال: نقاب زدن (پوشیه زدن) در نماز چه حکمی دارد؟

آیة الله خامنه ای(دام ظلّه):
فی حد نفس اشکال ندارد مگر اینکه مانع سجده باشد.

آیة الله سیستانی(دام ظلّه):
نقاب زدن برای زن در صورتی که مانع از قرائت نشود کراهت دارد ولی اگر مانع از قرائت شود نماز را باطل می کند.

و همچنین نباید بین پیشانی و آنچه که سجده بر آن صحیح است حائل باشد.

آیة الله شبیری زنجانی(دام ظلّه):
نباید بین پیشانی و آنچه که سجده بر آن صحیح است حائل باشد.

آیة الله صافی گلپایگانی(دام ظلّه):
اشکال ندارد البته باید پیشانی با مهر تماس حاصل کند. والله العالم

آیة الله مکارم شیرازی(دام ظلّه):
نقاب زدن در صورتی که مانع از قرائت نشود کراهت دارد ولی اگر مانع از قرائت شود نماز را باطل می کند.

و همچنین نباید بین پیشانی و آنچه که سجده بر آن صحیح است حائل باشد.

آیة الله نوری همدانی(دام ظلّه):
استحباب و کراهت چیزهایی که به عنوان مستحبات و مکروهات در خصوص لباس نمازگزار بیان شده به واسطه دلیل خاص ثابت نشده است. لذا باید ترک یا انجام آن ها به قصد رجاء باشد.
و همچنین نباید بین پیشانی و آنچه که سجده بر آن صحیح است حائل باشد.

آیة الله وحید خراسانی(دام ظلّه):
نباید بین پیشانی و آنچه که سجده بر آن صحیح است حائل باشد.

سؤال: برای مردان و زنان جهت خواندن نماز چه میزان از بدن خود را واجب است بپوشانند؟
 جواب: مرد باید در حال نماز اگر چه کسی او را نمی بیند عورتین خود را بپوشاند و بهتر است از ناف تا زانو را هم بپوشاند و باید در موقع نماز بدن و موی زن به جز دست ها تا مچ وپاها تا مچ و گردی صورت تمام بدن پوشیده باشد. (توضیح المسائل دوازده مرجع, ج1, م788 و789)

سؤال: لباس نمازگزار چند شرط دارد آنها را نام ببرید؟
جواب: لباس نمازگزار شش شرط دارد: 1. آنکه پاک باشد 2. آنکه مباح باشد 3. آنکه از اجزاء مردار نباشد 4. آنکه از حیوان حرام گوشت نباشد 5و6. آنکه اگر نمازگزار مرد است لباس او ابریشم خالص و طلا بافت نباشد. (توضیح المسائل دوازده مرجع, ج1, م798)

سؤال: بیدار نمودن افراد خانواده برای نماز صبح با چه کیفیتی مجاز است؟
 جواب: اگر بیدار نکردن آنها موجب سهل انگاری و استخفاف به امر نماز باشد، باید آنها را بیدار نماید. (استفتائات امام خمینی(ره) ج1, ص 133, س25)

 سؤال: کسی که به اندازه خواندن یک رکعت نماز وقت دارد نماز را به چه صورتی باید بخواند؟
 جواب: باید نماز را به نیت ادا بخواند ولی نباید عمداً نماز را تا این وقت تأخیر بیندازد. (توضیح المسائل دوازده مرجع, ج1, م748)

منابع:
استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات جامعة الزهراء قم
توضیح المسائل دوازده مرجع, ج1
استفتائات امام خمینی(ره) ج1