پایگاه مذهبی دارالصادقیون

خداونددر آیه 187 سوره بقره می‌فرماید:

«در شب روزه‌دارى نزدیکى کردن‌تان با همسران‌تان حلال شد. ایشان پوشش شما و شما پوششى هستید براى آنان. خدا دانست که شما همواره با انجام این عمل نافرمانى و در نتیجه به خود خیانت مى‌کردید پس از جرم‌تان گذشت و این حکم را از شما برداشت. حالا دیگر مى‌توانید با ایشان درآمیزید و از خدا آنچه از فرزند که برای‌تان مقدر کرده طلب کنید و از آب و غذا در شب هم‌چنان استفاده کنید تا سفیدى شفق از سیاهى شب برا‌‌‌ی‌تان مشخص شود و آنگاه روزه بدارید و روزه را تا شب به کمال برسانید و نیز هنگامى که در مساجد اعتکاف مى‌کنید با زنان نیامیزید.»
 
موارد کلی که باعث ابطال روزه میگردد
خوردن و آشامیدن
جماع
استمناء
باقی‌ماندن بر جنابت، حیض و نفاس تا اذان صبح
دروغ بستن به خدا و پیامبر و ائمه اطهار
رساندن غبار غلیظ به حلق
اماله کردن (از راه مقعد مایع را وارد بدن کردن)
عمداً قی کردن
تمام سر را زیر آب بردن (به فتوای اکثر مراجع)

احکام (نزدیکی - جماع- آمیزش) در ماه رمضان
جنب شدن به صورت عمدی، چه به واسطه نزدیکی با همسر، ملاعبه‌ با او و یا هر طریقی دیگری (مثل استمناء، جنب شدن به واسطه نگاه به عکس یا فیلم و ...)، مانند نوشیدن آب یا خوردن خوراکی مبطل روزه است.

عمل نزدیکی با همسر فی نفسه حرام نیست، بلکه شکستن روزه به صورت عمدی اشکال دارد و موجب کفاره عمدی (شصت روز برای یک روز یا شصت مدّ طعام برای هر روزی که انسان روزه خود را عمداً افطار کند) می‌شود.

همسران می‌توانند پس از اذان مغرب تا قبل از اذان صبح با یک دیگر نزدیکی کنند و قبل از اذان صبح غسل نمایند و طیب و طاهر وارد روز جدید از ماه مبارک رمضان گردند.

جماع روزه را باطل می‌کند مگر آن که کمتر از ختنه‌گاه وارد شود. در جماع لازم نیست منی خارج شود و تنها دخول کافی است و باعث ابطال روزه هر دو طرف می‌شود. فرقی هم نمی‌کند که مفعول زن باشد یا مرد.

اگر در روزهای ماه رمضان مرد، زن را مجبور به جماع نماید باید کفاره خود و زن را (دو کفاره) بدهد. اگـر هـر دو مـایـل بـه مـجـامـعت بودند و در روز ماه مبارک رمضان در حال روزه با یکدیگر آمیزش کردند هر کدام باید یک کفاره بدهند.

اگر کمتر از مقدار ختنه‌گاه داخل شود و منی هم بیرون نیاید، روزه باطل نمی‌شود. ولی در شخصی که ختنه‌گاه ندارد، اگر کمتر از مقدار ختنه‌گاه داخل شود نیز روزه‌اش باطل می‌شود.

اگر فراموش کند که روزه است و جماع نماید، یا او را مجبور به جماع نمایند به طوری که اختیار از او ساقط شود، روزه او باطل نمی‌شود. چنانچه در بین جماع یادش بیاید  یا جبر از او برداشته شود باید فوراً از حال جماع خارج شود و اگر نشود روزه او باطل است.

اگر در هنگام خواب منی از انسان بیرون آید (محتلم شود) روزه‌اش باطل نیست ولی پس از آن نمی‌تواند کارهایی که روزه را باطل می‌کند انجام دهد.

هرگاه روزه‌دار بداند که اگر در روز بخوابد محتلم می‌شود، جایز است بخوابد و اگر محتلم شود روزه‌اش باطل نمی‌شود.

اگر روزه‌دار در حال بیرون آمدن منی از خواب بیدار شود، واجب نیست از بیرون آمدن منی جلوگیری کند.

اگر روزه‌دار در روز محتلم شود، واجب نیست فوراً غسل کند.

کسی که عمداً به قصد بیرون آمدن منی بازی و شوخی کند و منی از او بیرون نیاید، یا به عمد قصد جماع نماید ولی شک کند که به اندازه ختنه‌گاه داخل شده است یا نه، اگر دو مرتبه نیت روزه نکند روزه او باطل است، و اگر نیت روزه کند باید ـ بنا بر احتیاط لازم ـ روزه را تمام کند و قضا هم بنماید.

اگر روزه‌دار بدون قصد بیرون آمدن منی مثلاً با زن خود بازی و شوخی کند، چنانچه اطمینان دارد که منی از او خارج نمیشود اگرچه اتفاقاً منی بیرون آید، روزه او صحیح است. ولی اگر اطمینان ندارد، در صورتی که منی از او بیرون آید، روزه‌اش باطل است.

نزدیکی با همسر اگر بعد از غروب شرعی تا قبل از صبح شرعی باشد اشکالی ندارد ولی چنانچه درحال روزه، عمدی و از روی اختیار باشد افطار عمدی محسوب شده و موجب بطلان روزه است و قضا و کفاره بر او واجب می‌شود و کفاره اش برای هر روزه، گرفتن 60 روز روزه و یا اطعام 60 فقیر است.

اگر جنب عمداً در ماه رمضان تا اذان صبح غسل نکند، یا اگر وظیفه‌اش تیمم است تیمم ننماید، باید روزه آن روز را تمام کند و روزی دیگر را نیز روزه بگیرد، و چون معلوم نیست آن روز قضا است یا عقوبت است، هم روزه آن روز از ماه رمضان را به قصد «ما فی‌الذمه» انجام دهد، و هم روزی که بجای آن روز روزه میگیرد، و قصد قضا نکند.

اگر جنب در ماه رمضان غسل را فراموش کند و بعد از یک روز یادش بیاید، باید روزه آن روز را قضا نماید، و اگر بعد از چند روز یادش بیاید، روزه هرچند روزی را که یقین دارد جنب بوده قضا نماید، مثلاً اگر نمی‌داند سه روز جنب بوده یا چهار روز، باید روزه سه روز را قضا کند.

عمل زناشویی و نزدیکی با همسر در روزهای ماه مبارک رمضان برای افراد روزه دار حرام و موجب بطلان روزه آنها می‌شود. اما کسانی مثل مسافر و مریضی که شرعاً روزه بر آن‌ها واجب نیست، اشکال ندارد. هم‌چنین در هیچ یک از شب‌های ماه مبارک رمضان حتی در شب‌های قدر، این عمل حرام نیست و هیچ اشکالی ندارد. (ولی به جهت احترام بهتر است ترک شود.)در هرحال در فرض سؤال بر هر یک از مرد و زن حکم افطار عمدى جارى است و علاوه بر قضای روزه، کفاره هم بر هر دو واجب می شود،که عبارت است از شصت روز روزه یا اطعام شصت فقیر و یا دادن شصت مد طعام به شصت مسکین که سهم هر کدام یک مدّ (ده سیر گندم یا جو یا برنج) است.

اگر شوهر با همسر خود در ماه رمضان جماع نماید و زن نیز به آن راضى باشد چه حکمى دارد؟

جواب: بر هر یک از آنان حکم افطار عمدى جارى است و علاوه بر قضا، کفّاره هم بر هر دو واجب است.
 
حکم کسى که با آمیزش جنسى حرام (زنا) یا استمناء یا خوردن و نوشیدن حرام روزه خود را در ماه رمضان باطل نموده چیست؟

جواب: در فرض مرقوم باید شصت روز روزه بگیرد و یا شصت مسکین را اطعام نماید و اکثر مراجع حکم به جمع کفاره داده‌اند).

اگر روزه‌دار در ماه رمضان با همسر خود که روزه است جماع کند، چنانچه زن را مجبور کرده باشد، چه تکلیفی بر او واجب می شود؟

جواب: کفاره روزه خودش و روزه همسرش را باید بدهد (حتی اگر زن بعداً راضی شود).

اگر زن، شوهر روزه دار خود را به جماع مجبور کند، یا به کار دیگری که روزه را باطل می کند، آیا واجب است کفاره شوهرش را بدهد؟

جواب: واجب نیست کفاره روزه شوهر را بدهد.