درباره سايت
اللّهُمَّ صَلِّ عَلى جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ الصَّادِقِ خازِنِ العِلْمِ الدَّاعی إِلَیْکَ بِالحَقِّ النُّورِ المُبِینِ،. اللّهُمَّ وَکَما جَعَلْتَهُ مَعْدِنَ کَلامِکَ وَوَحْیِکَ وَخازِنَ عِلْمِکَ .
هدف از خلقت عالم معرفت و عبادت خداوند متعال است, و غرض از بعثت انبیاء از آدم تا خاتم تحقق آن است, رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) برای تعلیم و تربیت بشریّت به معرفت و عبادت ,قرآن و کسی که نزد او علم تمام قرآن است به یادگار گذاشت.
هرچند حوادث روزگار نگذاشت مفسّر معصومِ قرآن, پرده از حقایق کتاب خدا بردارد ولی در فرصت کوتاهی که برای ششمین اختر فرزوان آسمان هدایت پیش آمد,شاهراه مذهب حق را برای رهروانِ از خلقت باز کرد , و فطرت تشنه انسانیت را به آب حیات عبادت و معرفت سیرآب کرد.
امید است پیروان مذهب حق روز عزای آن حضرت, آنچه در توان دارند در مراسم سوگواری انجام دهند تا مشمول دعای مستجاب او شوند که فرمود((رحم الله من احیی امرنا)) رحمتی که سرمایه ی سعادت و وسیله ی نجات از شدائد برزخ و قیامت است.
در راستای جنگ نرم و عمل به فرمایشات رهبر معظم انقلاب و مقابله با تهاجمات فرهنگی که ایمان مسلمین را نشانه رفته است و سعی در تخریب عقاید و افکارمان دارد در فضای مجازی پایگاه مذهبی دارالصادقیون را در سرزمین تکریم مقام عالی امام صادق علیهالسلام شهرستان رفسنجان (دارالصادقیون) ،راه اندازی نموده ایم.که وظیفه خود را در قبال احیای اندیشه های والای اهل بیت(علیهم السلام) و حفظ ارزش ها و دفاع از مبانی فکری انقلاب واسلام انجام داده و مطالبی سودمند برای کسانی که جویای حقیقت هستند ارائه نماییم.امیدواریم که شما خوانندگان عزیز با نظرات سازنده خود محبین صادق الائمه علیه السلام را ، در راستای عمل به وظیفه یاری نمایید. این پایگاه در راستای جنگ نرم و تبلیغات حرکت کاروان صادقیه در رفسنجان راه اندازی شده است وبیشتر مطالب آن در خصوص توسل وعشق به اهل بیت و احیای اندیشه های والای اسلام ناب محمدی و تکریم مقام عالی ارباب امام جعفر صادق (علیه السلام) می باشد.
آدرس:استان کرمان ، شهرستان رفسنجان
حسن آباد صادق الائمه علیه السلام نوق
احمدتقی نژاد
پربحث ترين ها
تصاوير برگزيده
۲۴
آبان ۹۴
طرح ریزی و آمادگی عملیات والفجر مقدماتی(۳)
خادم الصادق
نویسنده: سید یعقوب حسینی
جلسه مشورتی شبانه در قرارگاه خاتم الانبیاء (ص)
در ساعت ۲۱/۳۰ روز ۶۱/۱۰/۲۷ جلسه شورای فرماندهان نظامی بار دیگر تشکیل شد.
سرهنگ صیاد شیرازی بعد از افتتاح جلسه گفت: بررسی مسائل اجرایی طرح عملیات و مشکلات آن را دادمه می دهیم.
درباره طرح مانور در منطقه رملی، بررسی دقیق تری به عمل آید و نتیجه در جلسه مشترک با فرماندهان سپاه پاسداران مطرح گردد و اضافه کرد، باید بررسی را آنقدر ادامه دهیم تا راهکار موفقیت آمیز پیدا کنیم. زیرا نتیجه این عملیات از اهیمت ویژه برخوردار است. اگر موفق نشویم اثر نا مطلوبی به بار خواهد آمد. زیرا یکی از گسترده ترین عملیاتی است که اجر می کنیم. ما در عملیات رمضان روی این مسائل کار نکردیم و گفتیم که یگانهای قرارگاه فجر با هم پیشروی خواهند کرد ( البته نتوانستند این چنین عمل کنند)سرهنگ موسوی قویدل گفت: در آن عملیات تا حدودی دچار غرور شده بودیم. سرهنگ صیاد شیرازی به سخن ادامه داد و گفت: تا من خودم از نزدیک حرکت روی رملها را نبینم نمی توانم به خودم بقبولانم که برای حمله آماده ایم. البته اگر دشمن تقویت شود برای ما چندان مهم نیست. حال راجع به طرح مانور بررسی کنیم.
سرهنگ موسوی قویدل گفت: در بررسی های قبلی پیشنهاد شد، ارتش نقش اصلی را در هدایت عملیات داشته باشد، ولی اکنون نیروهای سپاه و بسیج خیلی بیشتر است و ارتش نمی تواند در هدایت عملیات نقش اصلی را ایفا نماید.
سرمایه گذاری خیلی شده حدود ۱۱ لشکر خودی، برای انهدام یک لشکر دشمن بسیج گشته، با این وجود می ترسیم بروند و گرفتار شوند، هدایت عملیات مشکل است. ۱۱ لشکر بریزند در یک میدان نبرد، اگر کنترل کافی روی آنها نباشد، با توجه به عمق ۴۰ کیلومتری منطقه نبرد و بدون مرحله بندی عملیات آن که عقب مانده با آن که جلو رفته نخواهد رسید. بدین جهت چنانچه یگانهای قرارگاه نجف موفق شوند، خط اول مقاومت دشمن را بشکنند نباید به پیشروی ادامه دهند. ( احتمالاًً منظور آن بوده که تا عناصر قرارکاه کربلا نیز پیشروی کنند و به آن خط برسند)
سرهنگ حسنی سعدی گفت: دو حالت ممکن است پیش آید. حالت اول، آن که یگانها به هدف خود می رسند و حالت دوم آن که تا وسط منطقه نبرد بیشتر نتوانند جلو بروند. باید بررسی کنیم اگر این حالت پیش آمد و یگانها قفل شدند چه کار می توانیم بکنیم. حالت سوم نیز ممکن است پیش آید و آن این که اصولاًً یگانها خط اول را بشکنند و تا کانال پیش روند ولی درآنجا میخ کوب شوند ( متوقف گردند) چه کار باید بکنیم ( اتفاق در عملیات همین وضع پیش آمد)
سرهنگ ذاکری افسر اطلاعات گفت: دشمن دقیقاً می داند از کجا حمله خواهیم کرد.
سرهنگ موسوی قویدل گفت: برادر محسن رضائی پیام فرستاده اند که هواپیمای دشمن واحدهای ما را به رگبار بسته اند. برای پوشش هوائی اقدام جدی به عمل آید. سرهنگ شیرازی گفت: در کمسیون مشترک مطرح شود.
سرهنگ ذاکری بار دیگر روی کشف شدن طرح حمله به وسیله دشمن به ویژه با توجه به اسارت ۵ نفر از رزمندگان ما تأکید کرد و گفت: دشمن دقیقاً آگاه شده که ما چه کار می خواهیم بکنیم و این بمبارانهای دشمن به همان علت است. سرهنگ صیاد شیرازی گفت: این گونه بمبارانها معمولاًً ایذایی است.
سرهنگ شاهان گفت: اگر ما در هنگام پیشروی در شب اول پشت کانال بمانیم و در مدت روز بعد همانجا متوقف باشیم، دشمن می تواند ضربات سنگینی به نیروهای ما وارد کند. بنابراین باید ترتیبی بدهیم که در حین حمله هرجا مجبور به توقف شدیم، سریعاً مواضع پدافندی تعجیلی تهیه کنیم. و برای تک روزانه نیرو به پای کار بیاوریم و از تک شبانه استفاده از موفقیت کنیم و گرنه نیروهای عراق می توانند عکس العمل شدید نشان دهند. اما نیروهای ما در این صورت احتیاج به نیروی تازه نفس و آتش پشتیبانی قوی خواهند داشت. این موضوع سبب بحث حاکی از نگرانی در فرماندهان شد و نتیجه آن بود که اجرای تک روزانه برای نیروهای ما تقریباً امکان پذیر نیست.
سرهنگ قویدل گفت: مأموریت اصلی قرارگاه نجف پوشش جناح راست قرارگاه کربلا است. چیزی که مهم است این که آن قرارگاه راه ورود دشمن به منطقه نبرد را ببندد. و دیگر آن که را منهدم نموده و آن را باقی نگذارد. در سمت راست، رودخانه و کانال و موانع طبیعی وجود دارد ( منظور شمال فکه) و کمک می کند، ولی در سمت چپ جنوب، عواضی وجود ندارد. باید فکر کنیم که وسایل مهندسی را چگونه جلو ببریم. برادران سپاه می گویند، بلدوزرها را با تریلر به جلو می بریم. ولی آیا این کار در میدان نبرد امکان پذیر است؟ و اگر بلدوزرها با راهپیمایی به مطقه بروند، هنگامی به محلهای مورد نظر می رسند که دیگر مورد نیاز نخواهد بود.
حسنی سعدی: مگر بلدوزر می تواند ۵۰ کیلومتر راه برود. ما اصلا نمی توانیم به آن خاکریزها متکی شویم.
سرهنگ شاهان درباره نقاط برجسته و ضعف نیروهای ما گفت: نقطه برجسته ما عملیات شبانه است. در حالی که نقطه ضعف ما عملیات روزانه است. با توجه به این که نیروهای عراق سمت حمله ما را می دانند، جلوی نیروهای ما را خواهند گرفت. ما باید به هر مقدار ممکن در روز نیر به تلاش آفندی ادامه دهیم، حتی اگر تظاهر به تک کنیم.
سرهنگ محمد زاده مشکلات حمله روزانه را با توجه به برتری هوائی دشمن بیان کرد و سرهنگ صیاد شیرازی گفت: به هرحال ما به هیچ وجه در روز نبایستی حمله کنیم. مخصوصا یگانی که در شب قبل حمله کرده، نمی تواند در روز به حمله ادامه دهد. بنابراین احتمال دارد که تک محدود کنیم، چون تک روزانه و عملیات عبور از خط کار ساده ای نیست.
سرهنگ محمدزاده گفت: برادران سپاه می گویند که اگر به یک واحد بگوئیم در مرحله دوم وارد عمل شود، روحیه خود را از دست می دهد. خدا کند ناملایماتی پیش نیاید. زیرا در این صورت بکلی کنترل از بین خواهد رفت. مگر این که یک توقف کامل بکنیم و هدایت عملیات را به دقت تحت کنترل بیاوریم.
سرهنگ حسنی سعدی گفت: دیگر درباره اصل غافلگیری نباید مطلبی را مطرح کرد، زیرا چنین به نظر می رسد که دشمن به کلیات طرح حمله ما پی برده است.
سرهنگ محمدزاده بار دیگر درباره لزوم کنترل دقیق هدایت عملیات تأکید کرد.
سرهنگ صیاد شیرازی نتیجه نهائی این مذاکرات را چنین جمع بندی کرد که کنترل مهمترین عامل است. برای امکان برقراری کنترل بایستی عملیات مرحله بندی شود و مأموریت یگانها در هر مرحله کاملاً مشخص گردد. به نحوی که پیشروی هماهنگ باشد و واحدی پیش از حد تعیین شده جلو نرود، تا مجبور شویم دستور بدهیم به عقب برگردد. نکته دیگر کنترل به وسیله زمان است. نظر به این که در تاریکی شب تشخیص عوارض زمین چندان ساده نیست، بایستی یک عامل کنترلی دیگر با تعیین مدت زمان پیشروی در نظر گرفت. به هر حال بهترین راهکار این است که در حمله شب اول همه یگانها فقط تا پشت کانال پیشروی کنند و بعد از وصول بان متوقف شوند و منطقه را پاکسازی کنند.
سرهنگ موسوی قویدل گفت: باید بپذیریم که یگانهائی که شب اول حمله کردند، به علت خستگی و بیخوابی نمی توانند شب دوم حمله را ادامه دهند. اما سرهنگ صیاد شیرازی این نکته را قبول نکرد و گفت: دشمن از ما خسته تر است، زیرا پرسنل ما از شوق و خوشحالی نمی خوابند، ولی دشمن از ترس و وحشت خوابش نمی برد و در ادامه سخنانش گفت: اگر عملیات متوقف گردید. باید تدابیر انهدام نیروی دشمن را بکار ببریم و از سه جهت بویژه از محور چیلات به نیروهای دشمن فشار وارد کنیم. نتیجه نهائی آن که عملیات در دو مرحله در دو شب متوالی انجام گیرد راه کار مناسبی به نظر می رسد.
در ادامه این جلسه تلاش هوائی دشمن مورد بررسی قرار گرفت و چنین نتیجه گیری شد که نیروی هوائی دشمن خیلی فعال شده و در هدفهای زمینی تلاش خود را متمرکز به تنگ چزابه و ایستگاههای رادار منطقه کرده و آسیبهای سختی نیز وارد نموده است. به نظر رسید که پوشش هوائی نیروهای ایران در بازداشتن حملات هوائی عراق مؤثر نبوده است.
ادامه آمادگی
با توجه به مطالبی که در جلسات شورای فرماندهان مطرح گردیده و اظهار نظرهائی که درباره آنها شده می توان نتیجه کلی چنین گفته شود که بیش از یکماه پس از صدور دستور عملیاتی کربلا ۱۱ هنوز درباره امکان موفقیت آن عملیات شک و تردید شدید و اختلاف نظر قابل ملاحظه وجود داشت. هنوز اولین نیازمندی سرنوشت ساز که جاده بوده احداث نشده بود و سایر مشکلات حساس نیز در عمل حل نگردیده بود. تنها عاملی که سبب تصمیم قاطع بر اجرای این عملیات بود، روحیه مبارزه جوئی بسیار قوی رزمندگان سپاه پاسداران و نیروهای بسیج مردمی بود. این عامل تمام موانع و مشکلات موجود حقیقی یا تصوری را تحت الشعاع قرار داده بود. به حدی که هیچ گونه عامل بازدارنده ای نمی توانست در مقابل این اراده قاطع ایستادگی کند و مانع این عملیات گردد. قاطعیت تصمیم درباره اجرای این حمله به قدری قوی بود لزوم اختفاء و پوشش آن در محافل داخلی و بین المللی به هیچ وجه احساس نمی شد و تمام محافل داخلی و خارجی از حمله وسیع قریب الوقوع نیروهای ایران در صحنه عملیات خوزستان و شرق عماره آگاه بودند. در این باره نامه ای از اسناد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران به نیروی زمینی نوشته شده که بسیار جالب به نظر می رسد. متن این نامه که در ۲۱ دیماه نوشته شده چنین بوده است:
اکنون که خبر حمله بزرگ خانه به خانه، مغازه به مغازه در همه جا و در همه محافل گفته می شود و با این ترتیب هیچ بعید نیست حتی محافل جهانی هم پی برده باشند. خواهشمند است دستور فرمائید یک نسخه از طرح عملیاتی این حمله را که به نیروی هوائی نیز اعلام گردیده است. هرچه سریعتر به ستاد مشترک ارسال دارند که مورد بررسی و اظهار نظر قرار گیرد.
ستاد مشترک در همه حال از خدای بزرگ توفیق پیروزی نیروی زمینی و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران را در شکست لشکریان صدام کافر مسئلت می نماید. امضاء سرتیپ قاسمعلی ظهیرنژاد لازم به یادآوری است که اصولاً در جنگ تحصیلی ستاد مشترک از نظر اداره عملیات جنگ نقشی را ایفا نمی کرد. ستاد نیروی زمینی در تاریخ ۲۵ دیماه یک نسخه از طرح اصلی را برای ستاد مشترک فرستاد: این طرح مورد بررسی افسران ستاد مشترک قرار گرفت و نواقصی به نظر رسید که به نیروی زمینی اعلام شد و سبب مکاتباتی گردید که حاکی از عدم هماهنگی کلی بین این دو ستاد بود. از بازگو کردن تمام آن مطالب به منظور اختصار خودداری گردید. ولی بیان قسمتی ازآن ضروری به نظر می رسد. رئیس ستاد مشترک در ۲۶ دیماه بعد از بررسی کامل طرح عملیاتی کربلا ۱۱ نظریات کلی خود را که در حقیقت مخالفت با آن طرح بود به نیروی زمینی اعلام کرد. خلاصه آن به شرح زیر بود:
جمع آوری همه امکانات موجود در یک منطقه نبرد محدود به صلاح نمی باشد. مگر آن که به طور قطع و یقین سرنوشت جنگ دراین نبرد تعیین گردد. بنابراین اگر برآورد شد که الزاماً درآینده بایستی نبردهای سرنوشت ساز تری اجرا گردد، توان رزمی ارتش باید حفظ شود و مداومت مبارزه امکان پذیر باشد. بنابراین چنانچه همه امکانات در نبرد مورد نظر مصرف شود، کار فردای دشمن و دشمنان مملکت و انقلاب ساده تر و آسانتر خواهد بود.
با فرض این که ارتش عراق در این نبرد شکست بخورد، قبول این که با وجود تمام امکانات و پشتیبانیهائی که برای دشمن وجود دارد، این شکست به عنوان شکست نهائی دشمن باشد، چندان منطقی نیست. بنابراین با فرض موفقیت این نبرد، لازم است برای ادامه مبارزه، نیروی کافی برای یگان های خودی موجود باشد. با فرض احتمال عدم موفقیت، اهیمت این موضوع قوی تر می گردد. بنابراین چنانچه به حکم اجبار اجرای این عملیات ضروری است، باید درقالب و برش تشکیلات قابل قبول در سیستم فرماندهی و عوامل اجرائی و تدارک کننده باشد والا این فبیل سازماندهی ها که تاکنون انجام شده نتایج مطلوب در برنداشته است.
سرنوشت جنگ و سرنوشت مملکت در این حنگ فوق سرنوشت فرماندهی است. باید فقط به سرنوشت انقلاب و کشور اندیشید، جنگ فقط امروز نیست و عملیات فقط منحصر به این عملیاتی که درنظر است انجام شود نخواهد بود. امضاء سرتیپ قاسمعلی ظهیرنژاد»
در ۲۸ دیماه، ستاد مشترک در نامه دیگری از نیروی زمینی علت تغییر ناگهانی تیپهای سپاه پاسداران به رده لشکر را سئوال کرد و اظهار نظر نمود که چنانچه این تغییر نام تضمین در برگیری استعداد واقعی یگان مورد نیاز نباشد هیچ واقعیتی را در اصل و ماهیت موضوع دگرگون نخواهد کرد. و چنانچه صرفاً برای توجیه این مطلب باشد که تیپ استعداد موقتی سپاه است به لشکر تبدیل شود، تا یگان های نیروی زمینی در زیر امر آنها گذاشته شوند این امر مالاً یک اقدام مناسبی نخواهد بود.
در این مکاتبات نظر ستاد مشترک آن بود که افسری از ستاد خاتم الانبیاء به آن ستاد اعزام شود و حضوراً رئیس ستاد را توجیه نماید. ولی نیروی زمینی حاضر به این امر نشد و از ستاد مشترک خواست آن ستاد افسری به قرارگاه خاتم الانبیاء اعزام کند تا در محل توجیه شود. این نکات کوچک نشانه عدم هماهنگی کلی می باشد. ستاد مشترک نیز حاضر نشد افسری بفرستد و در تاریخ ۲۹ دیماه در نامه دیگری نظرات خود را به نیروی زمینی اعلام کرد که خلاصه آن به شرح زیر می باشد.
نکات آشکار در سیستم فرماندهی که مشتمل برقرار گرفتن یگان های نیروی زمینی در کنترل عملیاتی یگان های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران است. این امر بوضوح سبب پائین آمدن کیفیت روحی رزمندگان نیروی زمینی خواهد بود. و در منظور نمودن یگانها به صورت ارتش و سپاه نمی تواند دلیل موجهی برای قرار گرفتن یگان های نیروی زمینی در کنترل و تحت فرماندهی سپاه پاسداران داشته باشد. دراین رابطه دو راه کار زیر توصیه می گردد.
(۱) راه کار ۱. فرماندهان نظامی از عناصر زمینی هم عرض و هم استعداد مشابه فرماندهی سپاه پاسداران تشکیل و یگان های نظامی در کنترل عملیاتی فرماندهی نظامی در منطقه مستقل و نیروهای سپاه پاسداران در کنترل عملیاتی فرماندهی سپاه در منطقه مستقل دیگر به صورت یگان های مجاور و هماهنگی عمل نمایند.
(۲)راه کار ۲. فرماندهی نظامی تشکیل و فرماندهی سپاه نیز تشکیل گردد برحسب مورد و شرایط منطقه عملیات و دشمن عناصری با یگانی از واحدهای نیروی زمینی در کنترل عملیاتی سپاه قرار گرفته و همچنین عناصری و یگانی از سپاه پاسداران در کنترل عملیاتی فرماندهان نظامی قرار گیرد و باز هم تحت فرماندهی فرماندهان نظامی و سپاه به صورت دو یگان مجاور مستقل و در نهایت در کنترل عملیاتی قرارگاه متشکله در عملیات شرکت نمایند.
نامه هائی که ستاد مشترک درباره عملیات کربلا ۱۱ ( والفجر مقدماتی) به ستاد اصلی نیروی زمینی نوشت، بالاخره سبب گردید که ستاد نیروی زمینی پاسخ مناسبی بدهد و برای این منظور با کسب اجازه تلفنی از فرمانده نیروی زمینی، جلسه ای با حضور جانشین فرمانده نیرو و افسران ستاد اصلی نیروی زمینی تشکیل شد. ضمن بررسی نامه های ستاد مشترک نظریاتی به منظور تهیه پاسخ تهیه گردید. این نظریات ابتدا برای اخذ نظر فرمانده نیروی زمینی به قرارگاه عملیات خاتم الانبیاء ارسال شد. این نامه نسبتاًطولانی حاوی ۱۲ ماده مطالب درباره مشخصات طرح عملیاتی کربلا ۱۱ بود که بعضی از مطالب آن جنبه انتقادی نیز داشت به عنوان مثال در ماده ۷ این نامه چنین آمده بود:
با توجه به اینکه بیاری خداوند بزرگ پس از موفقیت طرح حدود ۱۵۰ کیلومتر ازخط تماس متکی به موانع طبیعی می شود و به نظر می رسد نیروهای عمل کننده قادر بحفظ مواضع و زمین های متصرفی باشند. ضمن این که انشاء الله مردم مسلمان منطقه بهترین پشتیبان رزمندگان اسلام در منطقه خواهند بود.
با توجه به این که عموماًً یگان های سپاه پاسداران و بسیج بعد از هر عملیات آفندی نگهداری منطقه را به عناصر نیروی زمینی واگذار می کردند و خود آن منطقه را به منظور اجرای عملیات آفندی دیگر رها می نمودند، طبعاً نگهداری مناطق جدید در خاک دشمن برای عناصر باقیمانده نیروی زمینی چندان امکان پذیر نمی توانست باشد.
به هر حال سرنوشت نهائی مکاتبات بین ستاد مشترک و نیروی زمینی آن شد که ستاد نیروی زمینی در۴ بهمن ماه یک نامه طولانی که حالت توجیه اقدامات انجام شده و احترام به نظر ستاد مشترک را داشت به ستاد مشترک ارسال نمود که خلاصه آن به شرح زیربود:
۱-منظور ازاعزام افسر از ستاد مشترک به قرارگاه خاتم الانبیاء مشاهدات حضوری نماینده آن ستاد از تلاشهای عملیاتی بود.
۲-علت تأخیرارسال طرح به آن ستاد آن بود که ریاست ستاد مشترک در جلسات شورای عالی دفاع در جریان کلیات قرار می گرفتند.
۳-درباره روش ادغام یگان های ارتش و سپاه با توجه به تجربیات عملیات های گذشته، مناسب ترین راه کار انتخاب گردیده است که مشابه همان راه کار دوم مورد نظر ستاد مشترک می باشد.
۴-علت انتخاب مانور رخنه ای این است که برآورده شده باید ضمن توجه به جناح شمالی منطقه نیروهای قوی دشمن در جبهه نابود شوند.
۵-مانور احاطه ای به علت وضعیت زمین منطقه عملیات و گسترش دشمن مناسب نیست.
۶-با اجرای عملیات پوشش و فریب، دشمن مجبور شده نیروهای خود را در تمام منطقه گسترش دهد و ازتمرکز آن کاسته شود.
۷-با توجه به اینکه بیاری خداوند در صورت موفقیت این عملیات حدود ۱۵۰ کیلومتر از عرض منطقه متکی به موانع طبیعی خواهد بود ( منظور رودخانه دجله) نگهداری منطقه امکان پذیر خواهد شد.
۸-با توجه به حملات گسترده هوائی دشمن، لازم است نیروی هوائی خودی پشتیبانی کافی از این عملیات به عمل آورد.
۹-امید است با توجه به شرایط منطقه و فعالیت مجلس اعلای اسلامی عراق، مشکلی برای نگهداری مناطق تصرف شده به وجود نیابد.
۱۰-آسیب پذیری ستونهای تدارکاتی متصور است. لاکن مانع اجرای عملیات نمی تواند باشد.
۱۱-تدابیر کنترلی در طرح به نحوی انجام گرفته که مشکلی در هدایت عملیات به وجود نیابد.
۱۲-کلیه فرماندهان از توجیه ها و نظرات آن ستاد بهره برداری نموده و توفیق همگان را در جهت نیل به اهداف جمهوری اسلامی ایران از خداوند متعال آرزومندند امضاء سرهنگ صیاد شیرازی.
نیروی دریائی جمهوری اسلامی ایران نیز بعد از آگاهی ازعملیات آینده نیروهای ایران، برآورد وضعیت کلی از عکس العمل احتمالی دشمن در آبهای خلیج فارس کرد و نظرات خود را به ستاد مشترک اعلام و درخواست نمود به علت این که باحتمال زیاد نیروی هوائی برتر عراق برای جبران ضعف خود در نبرد زمینی تلاش متقابل خود را در آبهای خلیج فارس به وسیله نیروی هوائی بکار خواهد برد زمان اجرای عملیات چند روز قبل به نیروی دریائی اعلام شود تا آن نیرو فرصت کافی برای تفرقه ناوها و اتخاذ تدابیر پدافندی داشته باشد.
در اوایل بهمن ماه با استفاده از اطلاعاتی که از نیروهای دشمن در دسترس بود وضعیت زمین منطقه و استعداد و گسترش نیروهای دشمن بار دیگر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. درباره وضعیت زمین نکته جدیدی مشاهده نشد ( برجسب برآورد) و درباره استعداد و گسترش نیروهای دشمن نیز تغییرات محسوسی نسبت به برآورد اطلاعاتی شماره ۱۴ که در آذر ماه به عمل آمده بود، مشاهده نگردید. براساس برآورد جدید یگان های گسترش یافته دشمن در مواضع پدافندی شامل لشکر ۱۰ زرهی، یک مکانیزه و ۱۴ پیاده بود که با تیپهای مستقل و زیرا امر جمعاً ۷ تیپ زرهی ۴ تیپ مکانیزه و ۲۵ تیپ پیاده و نیروی مخصوص می شدند. علاوه بریگان های یاد شده، یگان های دیگری نیز در مناطق نزدیک و دور مستقر بودند که می توانستند یگان های خط مقدم عراق را تقویت نمایند. این یگان ها عبارت بودند : عناصری از لشکرهای ۳ و ۶ زرهی و چند تیپ مستقل که جمعاً شامل ۶ تیپ زرهی و ۳ تیپ مکانیزه و یک تیپ پیاده می گردید. بنابراین و در صورت صحت کافی این برآورد نیروهای عراق که در منطقه عملیاتی شرق عماره و علی غربی مستقر شده بودند حدود ۴ لشکر زرهی ۲ لشکر مکانیزه و ۳ لشکر پیاده بودند. در صورتی که جمع کل نیروهای ما یک لشکر زرهی، یک لشکر پیاده، یک تیپ مستقل زرهی و دو تیپ مستقل پیاده از عناصر نیروی زمینی و حدود ۱۱ لشکر اسمی از عناصر سپاه پاسداران و نیروهای بسیج مردمی بدون هرگونه یگان های پشتیبانی رزمی کافی بود.
باری روزهای بهمن ماه نیز سپری می شد و دهه فجر انقلاب اسلامی فرا می رسید ولی هنوز مرحله آمادگی برای عملیات کربلا ۱۱ تکمیل نگردیده بود. این امر -طولانی شدن زمان آمادی -سبب نگرانی همه دست اندرکاران این عملیات گردیده بود. باید توجه داشت عملیاتی که بایستی با ۱۳ لشکر در یک منطقه عملیاتی صعب العبور و در مبارزه با بیش از ۱۰ لشکر کاملاً مجهز و سازمان یافته دشمن انجام می گرفت. نیاز به چنان اقدامات آمادگی را داشت. اما به نظر می رسد، نحوه این اقدامات آنچنان مطلوب نبود که بتواند با حفظ اصل غافلگیری اجرا گردد. بویژه این که عمده قوای نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، نیروی بسیج مردمی بودند. احضار و اعزام آنان به منطقه عملیات، سازماندهی، آموزشی، تجهیز و آماده کردن آن برای شرکت در یک عملیات آن چنان وسیع و حساس کاری بس دشوار بود. تا حدی که می توان گفت، فقط عامل احساسات انقلابی اسلامی، انگیزه اصلی قبول چنین خطری می توانست باشد.
بالاخره چنین به نظر می رسد که از اوایل دهه دوم بهمن ماه اقدامات اجرائی عملیات آغاز شد و احتمالاًً عملیات پوشش و فریب که قرار بود با حملات فریبنده در منطقه چیلات با ۲ تیپ اجرا گردد انجام شد. زیرا در ۱۵ بهمن ماه قرارگاه خاتم الانبیاء اجرای آن عملیات را کافی اعلام کرد و دستور داد عملیات آفندی به هر نحو در منطقه چیلات متوقف گردد و در آن منطقه فقط عملیات غیر عامل پدافندی اجرا شود. هدف از این دستور آن بود که یگان هایی که برای حمله در منطقه چیلات تعیین شده بودند از آن مأموریت رها گردند تا در صورت لزوم در منطقه اصلی عملیات آفندی که منطقه فکه چزابه بود وارد عمل شوند. همزمان با آن به تیپ ۵۵ پیاده هوابرد نیز دستور داده شد، در ۱۶ بهمن ماه از جوفیر در جنوب اهواز به منطقه عین خوش تغییر مکان نماید و دراختیار قرارگاه فجر قرار گیرد.
طبق مدارک در دسترس، اقدامات بالا آخرین اقدام نیروی زمینی قبل از شروع عملیات کربلا ۱۱ بود که با ابلاغ آن مرحله آمادگی ۷۵ روزه این عملیات پایان یافت و یگانها منتظر صدور فرمان حمله شدند.
قبل از پرداختن به بررسی چگونگی این نبرد به منظور روشن تر شدن وضعیت کلی یگان های خودی به برخی نکات دیگر اشاره می کنیم.
مهم ترین موضوع در سازمان دهی یگان های خودی، ادغام عناصر ارتش با عناصر سپاهی بود. از جمله این نوع ادغام، ترکیب لشکر ۱۶ زرهی با سپاه ۱۱ قدر سپاه پاسداران بود که مجموعاً قرارگاه نجف را تشکیل می داد. روش ترکیب ۲ تیپ لشکر ۱۶ با سپاه ۱۱ قدر بدین شرح بود که تیپ یک زرهی با لشکر عاشورا و تیپ ۳ زرهی با لشکرمحمد رسول الله ( ص) ادغام می شد و تیپ ۲ زرهی در زیر امر قرارگاه کربلا قرار می گرفت.
یگان های تیپ یک و ۳ زرهی بدین ترتیب با یگان های سپاه پاسداران ادغام می شدند. یک گردان تانک و یک گردان مکانیزه با تیپ یک لشکر عاشورا و مشابه آنها با تیپ ۹ لشکر عاشورا ادغام می شد. یک گردان مکانیزه از عناصر تیپ ۳ زرهی با تیپ عمار لشکر حضرت رسول (ص) و ۲ گردان سوار زرهی با تیپ ۳ سلمان و تیپ ابوذر همان لشکر ادغام می گردید. گردانهای ارتش ادغام شده با تیپهای در رده های پائین تر با گردانهای سپاه ادغام می شدند. بنابراین اساس تیپهای ارتش بکلی شکل سازمانی خود را از دست می دادند و لشکر ۱۶ نیز یگان سازمانی ویژه ای در اختیار نداشت. عملاً یگان های ارتشی در یگان های سپاه تجزیه شده بودند و خاصیت وجودی یک واحد زرهی در سطح تیپ و لشکر را از دست داده بودند.
درباره تشکیل قرارگاههای موقت و هماهنگی فعالیت آنها با قرارگاههای رده بالاتر و پائین تر تا تاریخ هفتم دیماه تصمیم قاطع گرفته نشده بود. تا این که درآن تاریخ طی امریه ای که از قرارگاههای عمومی عملیات جنوب صادر شد، وظائف کلی قرارگاههای عملیاتی واسطه روشن گردید. بر اساس آن قرارگاه خاتم الانبیاء مسئول کلی طرحریزی و هدایت عملیات منطقه عملیاتی غرب دزفول و شوش اعلام شد و قرارگاههای تابعه آن بنام کربلا، نجف، فجر تعیین گردید. قرارگاه قائم که قبلاًًً وجود داشت جزو قرارگاه کربلا قرار گرفت. دستور داده شد نامه های صادره از قرارگاه های عملیاتی مشترک به امضای هر دو فرمانده ارتشی و سپاهی تهیه و ارسال گردد. بر اساس این دستور، قرارگاه مشترک نجف ( لشکر ۱۶ زرهی و سپاه ۱۱ قدر) در تاریخ ۱۱ دیماه تشکیل و در حوالی چنانه مستقر شد.
با وجود این که ازاوایل آذرماه، مقدمات طرح ریزی عملیات کربلا ۱۱ شروع شده بود، تا تاریخ ۱۳ دی ماه یعنی قریب ۴۵ روز بعد، هنوز وظائف و مسئولیت پدافندی یگان های در خط پدافندی مشخص نگردیده و سازمان دفاع منطقه روشن نشده بود. نظر به این که یگان های ارتشی شرکت کننده در عملیات آفندی کربلا ۱۱ عموماًً در خط پدافندی گسترش داشتند، برای آماده شدن جهت اجرای آفند باید تغییراتی در سازمان و گسترش یگانها داده می شد. این عمل تا اواسط دیماه ادامه یافت.
قرارگاه عملیاتی مشترک نجف یک منشعب از قرارگاه نجف در تاریخ ۱۴ دیماه درحوالی تپه رقابیه تشکیل و آغاز به کار کرد. این قرارگاه در تاریخ ۱۷ دیماه نامه ای به قرارگاه نجف نوشت و درآن اظهار داشت که این قرارگاه تعداد ۱۰ تیپ عملیاتی ( ارتش و سپاهی) را هدایت می کند. حداقل به ۷ گردان توپخانه ۱۰۵ و ۱۵۵ میلیمتری برای مأموریت کمک مستقیم تیپها و ۲ گردان ۱۳۰ میلیمتری برای پشتیبانی عمومی نیاز دارد. در این نامه اظهار نظر شد که گردانهای توپخانه کششی نمی توانند در تپه های رملی حرکت کنند. بنابراین هنگامی که تیپ های حمله ور پیشروی کنند و از برد پشتیبانی توپخانه ها جلوتر بروند، از این پشتیبانی محروم خواهند شد. ضمناً به علت وسعت زیاد منطقه، تمام تیپ ها در خط حمله قرار خواهند گرفت که در این صورت بعضی از تیپها گردان توپخانه کمک مستقیم نخواهند داشت. با توجه به این امر عدم واگذاری توپخانه های ۱۳۰ میلیمتری برد بلند، سبب ایجاد مشکلاتی در پشتیبانی آتش تیپهای رزمنده خواهد شد.
در تاریخ ۱۸ دیماه تیپ ۵۸ پیاده ذوالفقار، گزارش داد که عناصر گشتی اعزامی ازآن تیپ که بنا به دستور قرارگاه نجف و هماهنگی فرمانده لشکر نصر سپاه پاسداران به منطقه جلو و شرق رودخانه دویرج اعزام گردیده بود، با دشمن درگیر شده و ۲ نفر از افراد گشتی شهید و ۲ نفر مفقود الاثر گردیده اند _ احتمالاًً اسیر شدند_ جنازه شهداء به عقب تخلیه گردید. با توجه به این نامه، در شرق فکه هنوز قسمتی از مناطق اشغال شده ایران در کنترل نیروهای عراقی بود.
در تاریخ ۱۷ دیماه قرارگاه عملیاتی فجر، شامل لشکر ۲۱ پیاده و سپاه ۳ صاحب الزمان، در سازمان پدافندی منطقه مربوطه در شمال فکه تا چنگوله تغییراتی داد و قسمتی از یگان های گسترش یافته را رها کرد و به عقب آورد، تا برای عملیات آفندی آماده سازد. دراین موقع عناصر این قرارگاه عبارت بودند از : لشکر ۲۱ پیاده با ۳ تیپ پیاده و یک تیپ زرهی ۲، گردان ژاندارمری، تیپ های ۳۳ المهدی و ۳۵ امام سجاد و تیپ ۳ لشکر ۱۶ زرهی که بعداً در تاریخ ۲۹ دی ماه، این تیپ با تیپ ۳۷ مستقل زرهی تعویض شد و در اختیار قرارگاه نجف قرار گرفت.
در تاریخ ۲۷ دی ماه، تیپ زرهی رمضان احتمالاًً از یگان های لشکر ۳۰ زرهی سپاه پاسداران، در کنترل عملیاتی قرارگاه نجف یک قرار گرفت. این تیپ قبلاًًً به عنوان نیروی احتیاط قرارگاه نجف اشرف منظور شده بود.
در تاریخ ۲۲ دی ماه، طرح عملیاتی شماره یک کربلا ۱۱ مورد تأئید مجدد فرماندهی عملیات قرار گرفت و تصویب شد که همان طرح، با تغییراتی که در سازمان یگانها داده شده بود، در ساعت (س) روز (ر) به مرحله اجرا درآید. دو روز قبل از اجرای آن طرح، یک عملیات آفندی به صورت پوشش و فریب به وسیله قرارگاه فجر در منطقه عمومی چیلات اجرا گردد. درابلاغ این دستور اضافه شده بود که به منظور مکانیزه کردن تعدادی از یگان های پیاده عمل کننده، نیروی زمینی ازلشکرهای خارج از این منطقه نبرد، تعدادی نفربر زرهی دریافت و به یگان های مستقر در منطقه عملیات کربلا ۱۱ واگذار خواهد کرد درباره تأمین کمبود وسائل سنگین مهندسی اعلام شد که ۱۵ دستگاه از لشکرهای ۷۷ و ۹۲ گرفته می شود و ۶۰ دستگاه موجود در بندرعباس _ خریداری از خارج_ به وسیله جهاد سازندگی به منطقه عملیات حمل می گردد.
در مطالب قبل گفتیم که درباره روش ادغام یگان های ارتش و سپاه، بین ستاد مشترک و نیروی زمینی و سپاه، اختلاف نظر وجود داشت.
نظر به اینکه این مسائل به صورت کتبی درآمد و جنبه کاملاً رسمی پیدا کرد، این موضوع ایجاد حساسیت نمود. در نیروی زمینی تصمیم گرفته شد، کمیسیون مشترکی تشکیل شود و چگونگی ادغام عناصر ارتشی و سپاهی به طور دقیق بررسی گردد. طبق نامه ای که لشکر ۱۶ زرهی در تاریخ ۲۶ دی ماه به تیپهای تابعه نوشته، ازآنها خواسته شده است که نظریات خودشان را تا ۳۰ دی ماه کتباً ارائه دهند تا از طریق نیروی زمینی در کمیسیون مورد نظر مطرح گردد.
در اواخر دی ماه لشکر ۱۶ زرهی از یگان های تابعه خواست آمار پرسنل و اقلام عمده تجهیزاتی را گزارش نمایند. پاسخی که تیپهای یک و ۳ زرهی داده اند نشانه بسیار بارزی از توان رزمی یگان های ارتش جمهوری اسلامی ایران قبل از عملیات کربلا ۱۱ و در نیمه اول سال سوم جنگ می باشد طبق آمارهای ارسالی وضعیت لجستیکی این تیپها به شرح زیر بوده است:
آمار خودروهای چرخدار شنی دار از تیپ ۳ لشکر ۱۶ زرهی
تانک چیفتن ـــــ تانک اسکوربیون ـــــ نفربر ام ۱۳ـــــ نفربر شنی دار روسی ـــــ نفربر بی ام یک ـــــ جرثقیل شنی دار ـــــ خودرو چرخدار
۲۱ دستگاه ـــــ ۱۱ دستگاه ـــــ ۱۶ ـــــ ۴ ـــــ ۱۲ ـــــ ۱۳ ـــــ ۳۵
آمار خودروهای چرخدار شنی دار یگان های تیپ یک لشکر زرهی
یگان ـــــ تانک چیفتن ـــــ خودرو چرخدارـــــ پست فرماندهی و مهمات بر ـــــ توپ هویتزر ـــــ آمبولانس
گردان ۲۰۱تانک ـــــ ۱۲ ـــــ -ـــــ ۱۹ـــــ ۸ـــــ -ـــــ۳
گردان ۲۲۰تانک ـــــ ۱۱ـــــ -ـــــ۸ ـــــ ۸ ـــــ – ـــــ ۳
گردان ۱۸۵ مکانیزه ـــــ -ـــــ ۲۲ـــــ ۴۵ـــــ ۶ـــــ- ـــــ ۶
گردان ۱۷۶ مکانیزه ـــــ -ـــــ ۱۰ـــــ ۲۵ـــــ ۸ ـــــ -ـــــ ۳
گردان ۳۲۱ توپخانه ـــــ -ـــــ -ـــــ ۷ـــــ ۱۷ـــــ ۱۵ ـــــ-
با توجه به آمارهای یاد شده در بالا، گردانهای تانک فقط حدود ۱۱ دستگاه تانک از ۵۳ دستگاه تانک سازمانی خود را داشتند. یعنی استعداد رزمی این گردانهای اصلی رزمی حدود ۲۰% بود. از نظر سایر اقلام عمده تجهیزاتی نیزبه غیر از توپ، توان رزمی موجود کمتر از ۵۰% بود. در تأئید این کمبودها، در نامه دیگری که لشکر ۱۶ زرهی در تاریخ ۸ بهمن ماه ۱۳۶۱ به قرارگاه عملیاتی جنوب نوشته، اظهار داشته است. لازم است در شرایط اضطراری یک گروهان تانک جابجا شود. لذا خواسته است ۳ دستگاه تریلر تانک بر برای این منظور آماده باشد و با توجه به اینکه یک گروهان تانک ۱۷ دستگاه تانک سازمانی داشت، درخواست ۳ دستگاه تریلر به علت همان کمبود تانک بود. زیرا با احتساب ۱۱ دستگاه در گردان تعداد تانک هر گروهان ۳ یا ۴ دستگاه بیشتر نبود.
در تاریخ ۸ بهمن ماه، لشکر ۱۶ زرهی طی نامه ای به قرارگاه جنوب اظهار داشت که گردان ۳۰۱ توپخانه آن لشکر فقط ۲۰ گلوله روشن کننده دراختیار دارد. درخواست نمود برای روشن کردن عملیات در هنگام شب و در مواقع ضروری، مقداری مهمات منور در اختیار آن گردان قرار گیرد. و این نکته مهم هم نمونه ای از وضعیت مهمات بود.
نکات نمونه ای که از وضعیت آمادگی رزمی یگان های ارتشی شرکت کننده در نبرد والفجر مقدماتی بیان گردید، نمایانگر وضعیت عمومی یگان های ارتش جمهوری اسلامی ایران بود. همان گونه که درآمار لشکر ۱۶ زرهی مشاهده می شود، استعداد هر تیپ از یک گردان رزمی کمتر بود. یگان های سپاه پاسداران و بسیج مردمی نیز حداقل از نظر وسائل و تجهیزات عمده خیلی ضعیفتر از یگان های ارتشی بودند. بنابراین سازمانهای نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران از نظر برآورد نظامی و مقایسه با نیروهای عراق فقط حالت اسمی خود را داشتند و استعداد رزمی آنها خیلی کمتر از رده اسمی آنها بود. با این استعداد رزمی در مقابل ۲۷ تیپ کاملاً مجهز عراق آماده برای حمله می شدند. در چنین شرایطی انتظاری غیر از نتیجه ای که حاصل شده بود به دور از مناطق نظامی می باشد.
منبع: حسینی،سید یعقوب ،عملیات والفجر مقدماتی،انتشارات هیئت معارف جنگ ،۱۳۸۹
نظرات (۰)
هیچ نظری هنوز ثبت نشده است