پایگاه مذهبی دارالصادقیون

ابومنصور می گوید: یکی از دوستانم برایم نقل کرد که با ابن ابی العوجاء و عبدالله بن مقفع (که هر دو دهری مذهب بودند) در مکه در مسجدالحرام نشسته بودیم. ابن مقفع با دست به سوی جایی که حاجیان طواف می کردند، اشاره کرد و گفت: این مردم را می بینید؟ هیچ یک از آنان شایسته ی نام انسان نیستند، مگر آن پیرمردی که آنجا نشسته است (یعنی امام صادق علیه السلام)، اما دیگران همگی چهارپایان پست و بی عقل هستند. 

ابن ابی العوجاء گفت: چرا از همه ی جمعیت فقط آن مرد را انسان می دانی؟ 
- زیرا در او چیزهایی از دانش و فضل و بزرگی دیده ام که در غیر او ندیده ام. 
- باید وی را امتحان کنم و آنچه را تو درباره اش ادعا می کنی، خود دریابم. 
- از این کار صرف نظر کن، چرا که بیمناکم اگر با او سخن بگویی، آنچه را در دست داری، تباه سازد (یعنی تو را از این عقیده که به خدا و دین قائل نیستی، برگرداند و مغلوب شوی). 
- نظر تو این نیست، بلکه می خواهی من او را نبینم. چون اگر با او دیدار کنم، می ترسی شناخت و قضاوت تو درباره ی او اشتباه دربیاید و نادرستی آنچه درباره اش گفتی، آشکار نشود و گفتار تو دروغ در نیاید. 
- حال که درباره ی من این گونه می اندیشی، نزد او برو و هر چه می توانی، دقت کن تا دچار لغزش نشوی و رشته ی سخن را از دست ندهی، و زمام اختیار را از دست مده، که دست بسته تسلیم خواهی شد و آنچه را می خواهی بگویی، حساب کن کدام به سود و کدام به زیان توست و آن ها را نشانه و علامت گذاری کن تا در موقع گفتگو به اشتباه نیفتی. 
ابن ابی العوجاء برای دیدار امام رفت و با حضرت بحث کرد. وقتی برگشت، گفت: ای پسر مقفع! وای بر تو! تو گفتی او انسانی است، اما من دیدم او از جنس بشر نیست. اگر در دنیا یک نفر باشد که هر وقت بخواهد، در بدن جسمانی دیده می شود و هر زمان که اراده کند، به صورت روح از نظرها پنهان می شود، او همین مرد است. 
ابن مقفع گفت: مگر چه شده است؟ 
ابن ابی العوجاء پاسخ داد: خدمت او رسیدم و نشستم. وقتی دیگران رفتند و جز من و او کسی نماند، بدون مقدمه آغاز سخن کرد و فرمود: اگر 
جریان از این قرار باشد که اینها می گویند (اشاره به مسلمانانی که طواف می کردند) و مسلم چنان است که آنان می گویند، (یعنی خدا و دین و آخرت بر حق است)، در این صورت آنان به راه سلامت رفته اند و شما از سعادت به دور مانده اید و در هلاکت خواهید بود و اگر مطلب چنان باشد که شما می گویید (یعنی خدا و آخرتی در کار نباشد) و به طور قطع چنان نیست که شما می گویید، در این صورت با مسلمانان برابر هستید. 
گفتم: خدا تو را رحمت کند! ما چه می گوییم و آنان چه می گویند؟ حرف ما و آنان یکی است. 
فرمود: چگونه سخن تو و آن ها یکی است، در حالی که آنان به معاد و پاداش اخروی و کیفر الهی عقیده دارند و به خدای آسمان معتقدند و آسمان را به وجود خدا آباد می دانند، در حالی که شما آسمان را ویرانه ای می پندارید که کسی در آن نیست؟ 
ابن ابی العوجاء گفت: وقتی امام سخن از خدا به میان آورد، من فرصت را غنیمت شمرده، گفتم: حال که آنچه می گویید درست است، پس چرا خدا خود را بر آفریدگان خویش آشکار نمی سازد و خود شخصا آنان را به پرستش خویش دعوت نمی کند تا حتی دو نفر هم در این باره اختلاف پیدا نکنند؟ چرا خود را از بندگانش پنهان می دارد و پیامبران را می فرستد در صورتی که اگر خودش می آمد مردم زودتر ایمان می آوردند؟ 
امام فرمود: وای بر تو! چگونه کسی که قدرتش را در وجود خودت به تو نشان داده، بر تو پوشیده مانده است؟ تو نبودی و او به تو، هستی و وجود بخشید؛ کوچک بودی، تو را بزرگ کرد؛ ضعیف و ناتوان بودی، به تو توان و نیرو بخشید و دوباره به حالت ضعف و ناتوانیت برگردانید؛ سالم بودی، بیمار و رنجورت کرد؛ مریض بودی، بهبودت داد. به یاد آر خشمت را پس از رضا و خشنودی، رضایت را بعد از خشم و تندی، حزن و اندوهت را بعد از شادمانی، خرسندی خاطرت را بعد از غم و اندوه، 
بغض و دشمنی ات را پس از دوستی، محبت و دوستی ات را پس از عداوت و دشمنی، تصمیم و اراده ات را بعد از تزلزل، تردید و دودلی ات را بعد از عزم و تصمیم، میل و خواهش نفست را پس از بی میلی و کراهت، بی میلی ات را بعد از تمایل و رغبت، علاقه ات را پس از بی رغبتی، بی علاقگی ات را بعد از رغبت و علاقه، امیدت را پس از یأس و نومیدی، و حرمان نومیدی را پس از امیدواری. به یاد آر آگاه شدن و به ذهن آوردنت چیزی را که در ذهنت نبود، و رها کردن و فراموش نمودنت چیزی را که در ذهن داشتی. 
ابن ابی العوجاء می گوید: آن چنان آثار قدرت و خلقت خدا را که در وجود من است و نمی توانم انکار کنم، آن قدر برای من برشمرد که گمان کردم هم اکنون خدا میان من و او آشکار می شود. [1] . 
--------------------------------------------------------------------------------
[1] مظفر، الامام الصادق علیه السلام، ج 1، ص 194؛ عوالم العلوم، ج 20، ص 519.