پایگاه مذهبی دارالصادقیون

جویریه بن مسهر که از یاران باوفای حضرت علی(ع) است می‏گوید: با حضرت امیرالمومنین(ع) از قتال با خوارج نهروان می‏آمدیم تا رسیدیم به سرزمین بابل‏3. هنگام نماز عصر رسید.امیرالمومنین و تمام مردم  که با حضرت بودند از اسب پیاده شدند، علی(ع) فرمود:

 ای مردم، این سرزمین، ملعون و از رحمت خدا به دور است  و به تحقیق در روزگار سه بار و یا به روایتی دو مرتبه اهل آن معذب شدند و خداوند بر آنان عذاب نازل کرد. و این سرزمین یکی از شهرهای قوم لوط است که زمین اهل خود را با شکافته شدن و خسف از بین برد. و اولین سرزمینی است که در آن بت پرستیده شد.برای هیچ پیامبر و یا وصی پیامبر حلال و جایز نیست که در روی آن نماز بخواند. ای یاران من، هر کدام از شما خواستید در این سرزمین نماز بگزارید مانعی نیست. پس مردم در حاشیه جاده به نماز ایستادند و فریضه خویش را به جا آوردند و امیرالمومنین(ع) بر استر رسول خدا(ص) سوار شد و از آن سامان تشریف برد. جویریه گفت: عرض  کردم والله امیرالمومنین را تبعیت خواهم کرد و از حضرتش نمازم را تقلید خواهم نمود. و پشت سرآن حضرت راه افتادم. پس سوگند به خدا از جسر «سورا»  در ارض بابل نگذشته بودیم که آفتاب غروب کرد. پس من  شک کردم که آیا نماز ما باید فوت شود؟ و آیا نباید حضرت علی(ع) نماز بخواند؟ پس ناگهان امام(ع) متوجه من شد و فرمود: یا جویریه آیا شک نمودی؟ پس عرض کردم: بلی یا امیرالمومنین! حضرت در ناحیه‏ای پیاده شد. آنگاه وضو ساخت و برخاست و به کلامی و دعایی ناطق شد که نفهمیدم چه گوید، گویا به عبرانی سخن گفت. سپس ندا در داد«الصلاه!».

نظر کردم به سوی آفتاب، سوگند به خدا دیدم که از بین دو کوه خارج شد و از برای او صوت و صدای شدیدی بود. آن گاه حضرت به نماز عصر ایستاد و من نیز نماز را با آن حضرت گزاردم. وقتی که از نماز فارغ شدیم دفعةً شب شد همچنان که بود. پس آن هنگام حضرت رو به من کرد فرمود: ای جویریه بن مسهر همانا خداوند عزوجل به حبیبش می‏فرماید: «ای پیامبر!به نام عظیم پروردگار خود تسبیح گوی» ای جویریه من خداوند را به اسم اعظمش خواندم. آفتاب را برای من برگرداند. جویریه وقتی که این معجزه را از آن حضرت دید، گفت: به پروردگار کعبه سوگند که تو وصی نبی هستی‏4. شاید علت اینکه امیرالمومنین(ع) معجزه ردشمس راپس ازجنگ نهروان درسرزمین بابل اظهار فرمود، این باشد که خوارج نهروان، مردمی ظاهرالصلاح و متعبد بودند و از کشتن آنان در ذهن ساده- لوحان شبهه ای پدید آمده بود و لازم بود امیرالمومنین(ع) معجزه ای اظهار فرماید تا دفع شبهه بشود و معرفت انان درحق آن حضرت واعمالش بیشترگردد.

بعضی درباره این روایت اشکالاتی کرده اندوسید مرتضی-علیه الرحمه-پاسخ فرموده است:

اول اینکه: چراآن حضرت عمدا نمازش راقضا کرد؟ سید مرتضی درپاسخ فرمود که: نماز عصر آن حضرت ازوقت فضیلت عصر تاخیر افتاد. (مطابق آن روایتی که می‏گوید: آفتاب نزدیک غروب رسیده بود و غروب نکرده بود) دیگراینکه:اگرهم غروب کرده بود، اقامه نماز در ارض بابل برای پیامبر و وصی پیامبر(ص) حرام و ممنوع بود به ناچارعلی(ع)باید از آن سرزمین می‏گذشت و به زمینی می‏رسید که اقامه نماز در آن جا برایش جایز باشد.

اشکال دیگراینکه رد شمس اگر واقع شود همه باید ببینند و نقل کنند.

جواب داده است که: آفتاب غروب نکرد(تا هوا تاریک شود) و آن قدر برگشت که وقت فضیلت  نماز عصر شد وآن قدر طول کشید که‏ حضرت دو رکعت نماز عصربه جا آورد.این مقدارتاخیرخیلی محسوس نیست مگر برای افرادی که دقت نظربیشتری داشته باشند.لذا تمامی افرادی که با حضرتش بودند به خوبی توجه کردندوفهمیدند5.

3. موضعی است در عراق نزدیک حله والان «مسجدالشمس» درآنجااست.

4. من لایحضره الفقیه، ج‏1، ص 204.

5. تفسیر ابوالفتوح رازی به نقل از سیدمرتضی اعلی الله مقامه، جلد 4، پاورقی ص 171.