می شود، این نیست که امامان دیگر برای اسلام خدمت نکرده اند،بلکه سبب نامیده شدن آن است که دوره زندگی امام صادق(ع) مصادف بود با اواخر حکومت امویان و اوایل خلافت عباسیان. به سبب درگیری‏ها و اختلافاتی که میان این دو خاندان به وجود آمده بود، فرصت خوبی برای فعالیت­های فرهنگی پدید آمد که امام صادق(ع) از آن بهره گرفت. شیعه را توسعه داد.امام با تشکیل حلقات درس و تبیین معارف و مبانی تشیع، به نشر و تبلیغ اسلام پرداخت . روایات بسیار زیادی را بیان فرمود. به همین جهت حیات مجددی در کالبد شیعه دمیده شد . معارف و احکام شیعه بیش از هر زمانی مطرح گردید. نظم و ترتیب خاص و ارزنده‏ای به شیعه داده شد. بدین جهت این مذهب را به امام جعفر صادق منسوب می‏نمایند. زیرا علاوه بر تحکیم مبانی آن، عمده احادیث این مذهب- نسبت به امامان دیگر - از این امام بزرگوار نقل شده است.
در مجلس درس ایشان هزاران تن شرکت می‏کردند. برخی از آنان مانند ابوحنفیه، مالک بن انس، جابر بن حیان و زرارة بن اعین، از ارکان و بزرگان اهل سنت و شیعه به شمار می‏آمدند.(1) مرحوم جعفرشهیدی می نویسد:
" آن که در اخبار فقه شیعه تتبع کند ،خواهد دید روایت هاى رسیده از امام صادق (ع) در مسائل مختلف فقهى و کلامى مجموعه‏اى گسترده و متنوع است .براى همین است که مذهب شیعه را مذهب جعفرى خوانده‏اند. گشایشى که در آغاز دهه سوم سده دوم هجرى پدید آمد، موجب شد مردم آزادانه‏تر به امام صادق (ع) روى آورند . گشودن مشکلات فقهى و غیر فقهى را از او بخواهند. ... دانشمندان از هیچ یک از اهل بیت رسول خدا به مقدار آنچه از ابوعبدالله روایت دارند ،نقل نکرده‏اند. هیچ یک از آنان متعلمان و شاگردانى به اندازه شاگردان او نداشته‏اند. روایات هیچ یک از آنان برابر با روایت هاى رسیده از او نیست. اصحاب حدیث نام راویان از او را چهار هزار تن نوشته‏اند. نشانه آشکار امامت او خردها را حیران مى‏کند و زبان مخالفان را از طعن لال مى‏سازد." (2)
پی نوشت ها :
1.محمدجواد مشکور ، تاریخ شیعه و فرقه‏های اسلام تا قرن چهارم، بی نام، ص 106 - 105؛مهدی پیشوایی، سیره پیشوایان، قم، موسسه امام صادق (ع)،1379ش ،چاب یازدهم، ص359
2. جعفر شهیدى، زندگانى امام صادق، ص61؛
رسول جعفریان، حیات فکری وسیاسی امامان شیعه، قم ، انتشارات انصاریان، 1384ش ، چاپ هشتم، ص 345.